Quả Bóng Vàng và giấc mơ quay về

Quyết định của France Football được đưa ra bảy năm sau lần họ cùng FIFA ký hợp đồng, gộp chung hai danh hiệu "Quả Bóng Vàng châu Âu" và “Cầu thủ hay nhất thế giới” thành một tác phẩm mang tên “Quả bóng vàng FIFA”. Mọi thứ đã dừng lại khi hai bên không thống nhất gia hạn hợp đồng. Dù chỉ tồn tại sáu năm, Quả Bóng Vàng FIFA đã tạo nên một giai đoạn của vô số tranh cãi, hỷ nộ ái ố, lùm xùm và vạ miệng.

Khi nhìn lại lịch sử ngắn ngủi Quả Bóng Vàng FIFA, có thể kể ra đây một loạt chuyện dở khóc dở cười. Từ những lá phiếu lạ lùng, chẳng hạn năm 2012, đội trưởng của đội tuyển Lào bầu cho Mario Balloteli, người còn được thêm hai phiếu nữa từ Áo và Palestine. Năm 2015 HLV đội tuyển Pakistan bầu cho Arjen Robben, dù đó là thời điểm danh thủ Hà Lan ở các phòng điều trị nhiều hơn sân cỏ.

Trong sáu năm đứng chung mái nhà dưới cái tên Quả Bóng Vàng FIFA, giải thưởng cá nhân này bị sứt mẻ uy tín nghiêm trọng vì vô số scandal, thậm chí có những chuyện nực cười.

Tính minh bạch cũng là câu hỏi. Arda Turan chọn thầy ruột Diego Simeone xếp đầu, nhưng trong lá phiếu anh, Simeone bị đổi xuống thứ ba. HLV tuyển Kuwait Jorvan Vieira bầu cho Lionel Messi, Zlatan Ibrahimovic và Cristiano Ronaldo, nhưng trên danh sách của FIFA, lá phiếu của ông lại có tên Neymar, thế vào chỗ Ibrahimovic. Rồi việc FIFA lùi thời hạn bầu chọn năm 2013 cho Ronaldo cơ hội, nhưng không phải vì họ thương yêu gì Ronaldo. Chẳng qua khi đó, Sepp Blatter chế giễu Ronaldo trong một hội nghị bóng đá và hứng thịnh nộ từ dư luận cũng như Real Madrid, nên ông ta đành làm vậy để lấy lại hình ảnh của bản thân. Mọi thứ xung quanh Quả Bóng Vàng FIFA, vì vậy, cứ như một sân khấu kịch.

Vấn đề của Quả Bóng Vàng FIFA lên tới mức nghiêm trọng khi cách làm nhà tổ chức khiến hai nền bóng đá mạnh và quan trọng hàng đầu thế giới là Italy và Đức  nổi giận. Năm 2015, Liên đoàn bóng đá Italy quyết định tẩy chay cuộc bình chọn này, còn HLV của họ khi đó là Antonio Conte bỏ phiếu trống. Lý do vì đội trưởng tuyển Italy là Buffon thậm chí còn không được FIFA chọn vào danh sách 49 ứng viên. Bên kia, Manuel Neuer không tới dự lễ trao giải, và ông thầy của anh ở Bayern Munich - Pep Guardiola, người được đề cử HLV hay nhất, cũng không tới dự. Trong sự hào nhoáng của Quả Bóng Vàng FIFA, Bundesliga như thể đứa con bị đẩy ra ngoài vòng xã hội.

Một tạp chí uy tín và lâu đời như France Football không chấp nhận điều đó, khi đáng lẽ, nếu cứ làm theo thể thức cũ, có thể họ đã được quyền trao tặng hai Quả Bóng Vàng cho Wesley Sneijder năm 2010 và Franck Ribery năm 2013. Bởi lá phiếu mà các nhà báo do France Football mời tham gia bầu chọn đều gọi tên  Sneijder và Ribery, chứ không phải Messi và Ronaldo. Và như thế có nghĩa là biên niên sử bóng đá thế giới sẽ khắc ghi hai con người này. Hậu thế sẽ biết và gọi tên, chứ không phải 20 năm nữa, tên tuổi họ sẽ xuất hiện trong các câu chuyện phiếm về những âm mưu, giả thiết và chữ “nếu” như hôm nay. France Football được trao trọng trách để những điều tiếc nuối đó không còn lặp lại.

Ribery chói sáng ở mùa giải 2012-2013, truyền cảm hứng cho Bayern vô địch Champions League, nhưng không đọ lại Ronaldo và Messi ở chung kết bình chọn Quả Bóng Vàng FIFA. Ảnh: AFP.

Bảy năm qua, phía sau nụ cười tươi rói của Messi và Ronaldo, khi Quả Bóng Vàng FIFA như trở thành sân khấu để tôn vinh hai anh, là nụ cười buồn của biết bao cầu thủ khác - những người xứng đáng không kém về tài năng bóng đá, sự cống hiến và phong độ chói sáng nhưng lại thiếu đi “khả năng câu khách”. Mâm cao mà Ronaldo và Messi ngồi đã được đặt trên đôi vai cô đơn của những Andrea Pirlo, Buffon, Toni Kroos, Xavi, Andres Iniesta, Neuer… bởi họ quá thầm lặng và không đủ sự hào nhoáng mà FIFA cần để đánh bóng hình ảnh tổ chức này.

Có nhiều cách lý giải về bản chất của danh hiệu cá nhân quan trọng nhất đời cầu thủ, nhưng về cơ bản, giải thưởng ấy chỉ là cuộc đối đầu giữa cầu thủ có thành tích cá nhân tốt nhất năm với cầu thủ là trái tim của tập thể tốt nhất năm. Vấn đề là trong cuộc đấu ngày xưa, thời còn là Quả Bóng Vàng nguyên bản do France Football tổ chức bình chọn, các hạt nhân của tập thể vẫn có cơ hội.

Ta có thể kể ra đây những lần Quả Bóng Vàng thuộc về Matthias Sammer năm 1996 - năm tuyển Đức vô địch Euro, hoặc thủ môn huyền thoại Lev Yashin năm 1963, hay Pavel Nedved của Juventus năm 2003, George Weah năm 1995, năm anh được tôn vinh nhờ phong độ chói sáng ở PSG trước khi đầu quân cho AC Milan. Nhưng từ khi hợp nhất với danh hiệu FIFA, cuộc vinh danh không còn đếm xỉa đến những con người thầm lặng gánh trên vai tập thể kiểu đó nữa.

Đã có thời những cầu thủ ít tiếng tăm vẫn có thể đoạt Quả Bóng Vàng nhờ phong độ chói sáng ở những đội bóng không phải diện đại gia. Năm 1995, Weah, khi đã sang AC Milan, được tôn vinh nhờ phong độ huỷ diệt trong màu áo PSG mùa 1994-1995.

France Football lấy lại Quả Bóng Vàng mà họ mang nặng đẻ đau, là lấy lại dĩ vãng xa xưa của danh hiệu không phải là dành cho ai được yêu quý nhất, ai giúp họ bán được nhiều báo nhất, mà chỉ trao lại cơ hội đã mất cho những người đã cống hiến cho tập thể tốt nhất trong năm qua. Nhưng trên tất cả, quyết định của France Football sẽ giúp Quả Bóng Vàng trở lại với những giá trị ban đầu sau bảy năm trời bị kéo ra xa và vần vũ trong vòng xoáy của kim tiền, tham nhũng như chính thực trạng của FIFA.

Giờ đây, người hâm mộ lãng mạn lại có thể mong về ngày xưa, ngày mái tóc vàng của Sheva, Nedved… tung bay giữa các sân bóng lộng gió, bên cạnh Quả Bóng Vàng, chỉ đơn giản bởi họ đã chơi hay chứ không phải vì họ hào nhoáng hơn những người còn lại.

Dũng Phan - vnexpress.net