Ba ý kiến về sáu tháng cầm quyền của Tổng thống Zelensky

Dưới đây là ý kiến của ba chuyên gia nghiên cứu chính trị uy tín, do phóng viên báo điện tử Liga.net tổng hợp, mời quý vị theo dõi:

Mikhail Minakov - Trưởng phòng khoa học Viện chính trị Kennan:

Thành công lớn nhất của Tổng thống Zelensky là khơi dậy được tinh thần lạc quan trong xã hội. Đây có thể nói là một trường hợp hiếm tại khu vực Đông Âu. Tuy nhiên, thành công này cũng tiềm ẩn những nguy cơ - lạc quan không được đền đáp xứng đáng sẽ biến thành thất vọng. Càng hy vọng nhiều, thì càng thất vọng lớn.

Trong vấn đề chiến tranh và hòa bình, Tổng thống Zelensky đã nối lại được tiến trình đàm phán, thực hiện đợt trao đổi tù nhân đầu tiên và đang chuẩn bị đợt thứ hai. Việc triển khai rút quân ra xa đường giới tuyến Donbass đặt nền móng giảm thiểu tác hại của chiến sự ở Miền Đông. Quá trình chuẩn bị đàm phán cấp cao đang diễn ra, góp phần tăng thêm hy vọng tái hội nhập các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm tại Donbass. Nhưng bên cạnh đó, nguy cơ kế hoạch tái hội nhập này có thể bị kết thúc nửa vời như kịch bản Abkhazia cũng đang tăng lên. Cùng với đó, vấn đề Crưm bị gạt ra ngoài bàn đàm phán, cũng là một điều đáng suy nghĩ.

Hệ thống chống tham nhũng được kích hoạt dưới thời Tổng thống Zelensky. Một số quan tham thời Yanukovych và Poroshenko bị điều tra. Các tội ác tại Maidan được hứa làm sáng tỏ. Kể cả quan chức Văn phòng Tổng thống mới của ông Zelensky cũng bị bắt phục vụ điều tra. Công việc điều hành nhà nước nằm trong tay nhóm cầm quyền và có vẻ khá cân bằng.

Về chính sách nhân sự - rất khó để đánh giá, vì có vẻ rất hỗn loạn. Tôi nghĩ rằng, bản thân Tổng thống đã tự rút ra được điều gì đó về chính sách nhân sự của mình, khi ông quyết định tạm hoãn kế hoạch bầu cử chính quyền địa phương trước thời hạn. Rất có thể trong thời gian tới chúng ta sẽ được chứng kiến những quan chức cấp cao bị mất chức và việc này sẽ cho thấy Tổng thống có khả năng rút kinh nghiệm thực tế trong chính sách nhân sự hay không.

Vladimir Volya - chuyên viên cấp cao Viện phân tích và điều hành chính trị Ucraina:

Ông Zelensky ngay trong những ngày đầu cầm quyền đã có ba sai lầm chiến lược. Thứ nhất là việc bổ nhiệm Andrei Bogdan làm Chánh văn phòng Tổng thống. Thứ hai là mị dân về quy chế Văn phòng Tổng thống, để hợp thức hóa việc bổ nhiệm này. Hai việc này tạo nên ấn tượng rằng Tổng thống có vẻ thiên về tư duy chiến thuật, còn chính sách chiến lược là do Bogdan đảm nhiệm.

Sai lầm thứ ba - đó là vội vàng ban bố bầu cử Quốc hội trước thời hạn một cách đầy cảm tính. Và do vội vàng nên ông ấy đã không kịp xây dựng đội ngũ của mình, không kịp tiếp cận sân chơi chính trị lớn và nâng tầm bản thân lên. Kết quả là họ thâu tóm được chính quyền, nhưng lực lượng của đảng trong Quốc hội rất thiếu nghiệp vụ và có nhiều “hạt sạn”. Đây là khối đại biểu được dự báo có thể tan vỡ vì những tai tiếng.

Tiếp theo, chúng ta đã thấy ý định bầu cử chính quyền địa phương trước thời hạn buộc phải dừng lại.

Dĩ nhiên, Quốc hội khóa mới có những điểm tích cực nhờ ông Zelensky. Bầu cử trước thời hạn đã giúp “tải lại” chính quyền, việc thông qua các đạo luật mới trở nên dễ dàng hơn. Nhờ vậy, quyền bất khả xâm phạm của đại biểu Quốc hội bị bãi bỏ, thành phần Tòa án chống tham nhũng tối cao được thay đổi, những luật về cải cách hệ thống tòa án và mở cửa thị trường đất đai được thông qua… Tất cả những điều đó đều là điểm cộng.

Về phương diện ngoại giao, ông Zelensky tỏ ra rất tích cực. Ông đã thăm Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, tham gia phiên họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc và có những cuộc tiếp xúc với Tổng thống Pháp Macron và Thủ tướng Đức Merkel. Tuy nhiên, chúng ta chưa thấy có những kết quả thực tế. Riêng với Mỹ, đội ngũ của Tổng thống Zelensky chủ trương không bình luận về công việc nội bộ của Mỹ và Tổng thống Trump. Điều đó là đúng. Tuy nhiên, dù sao thì Ucraina cũng bị rơi vào thế bất lợi và bị phụ thuộc vào tình hình của một quốc gia khác.

Nếu nói về đề tài Donbass, chúng ta vẫn chưa được thấy một chiến lược rõ ràng của chính quyền mới. Không loại trừ, chính cuộc gặp thượng đỉnh Bộ tứ Normandy sắp tới sẽ trở thành bước ngoặt lớn trong sự nghiệp chính trị của ông Zelensky, làm sụp đổ huyền thoại về khả năng chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình của ông ấy. Đây là phép thử mang tính sống còn đối với Tổng thống và chỉ số tín nhiệm của ông.

Irina Bekeshkina - Giám đốc Quỹ sáng kiến dân chủ:

Theo kết quả điều tra của Trung tâm Razumkov trong tháng 11 này, tỷ lệ tín nhiệm của Tổng thống Zelensky là 68%. Cách đây không lâu, chỉ số này là 70%, tuy nhiên, sự chênh lệch này nằm trong khoảng sai số, nên chưa nói lên điều gì. Do đó, tôi tạm thời cho rằng ông ấy vẫn đang giữ được uy tín của mình từ khi lên nắm quyền. Mặc dù vậy, một số chỉ số khác đã bắt đầu rớt. Ví dụ, cách đây 2 tháng có 50% dân số Ucraina tin rằng đất nước đang đi đúng hướng, đến nay chỉ còn 37%. Số người có ý kiến ngược lại cũng ở tỷ lệ tương đương. Tâm trạng hy vọng cũng có sự giảm sút. Điều đó nói lên rằng người dân đã không còn háo hức với những gì đang diễn ra trong nước, mà chuyển sang chờ đợi.

Ông Zelensky đích thân dẫn dắt cuộc chơi với nhân dân và cuộc chơi này đã thành công. Mọi người thích thú vì ông ấy trụ vững. Tổng thống luôn phát đi thông điệp: “Tôi là người từ dân mà ra. Tôi là của các bạn!”. Nhiều người Ucraina tin điều đó - Tổng thống là người bình dân, không phải giới chính khách tinh hoa. Người dân cũng thích việc ông ấy chỉ trích, trừng phạt một số quan chức, hoặc phản ứng của ông ấy đối với việc cắt nước hay cắt lò sưởi. Nhưng, những vấn đề then chốt của đất nước vẫn chưa được giải quyết.

Điều hoàn toàn có thể xảy ra - đó là bất cứ quyết định nào về Donbass cũng làm sụt giảm uy tín của ông Zelensky, vì chắc chắn sẽ có một lực lượng nào đó không thích những quyết định đó, dù nó là quyết định gì. Bên cạnh đó, người dân chưa phải nhận những hóa đơn thanh toán dịch vụ dân sinh mùa đông và tạm thời mới chỉ phải trả nửa tháng tiền sưởi ấm.

Tạm thời cũng chưa biết việc thông qua luật về thị trường đất đai mới đây sẽ ảnh hưởng thế nào đến uy tín của Tổng thống Zelensky. Chúng ta hãy chờ xem.

Theo TTQH