Tin Ucraina-Nga

Ukraina. “ Lâu rồi đời mình cũng qua…”

Thứ hai, 28/12/2015 | 06:25

Người sỹ quan Biên phòng lật lật những trang Hộ chiếu rồi ngước lên nhìn dò hỏi...

Người sỹ quan Biên phòng lật lật những trang Hộ chiếu rồi ngước lên nhìn dò hỏi khi tôi làm thủ tục nhập cảnh vào Ukraina tại sân bay Kiev : “ Đây là lần thứ 2 anh vào Ukraina trong vòng 9 tháng gần đây nhất. Mục đích chuyến đi này của anh là gì ? “ . Tôi hơi chút nhún vai và mỉm cười đáp lại: “ Tôi muốn xem đất nước của các bạn có thay đổi gì nhiều không trong khoảng thời gian đó? “ Sau khi cúi xuống đóng dấu làm cái cộp lên trang Hộ chiếu, người sĩ quan đưa lại cho tôi kèm theo nụ cười xã giao hơi lạnh lùng : “ Chúc mừng bạn tới Ukraina!”

Những nóc giáo đường dát vàng rực rỡ giữa bầu trời thu xanh vời vợi…

Trẻ em tại Kiev.

Lòng yêu nước được in trên chiếc xe tư nhân : Quốc kỳ Ukraina, biểu tượng và khẩu hiệu.

Từ sân bay vào thành phố Kiev lúc đã hơn 10 giờ tối. Mấy người bạn đi đón liền ghé vào một cửa hàng ăn để tranh thủ khi các quán khác bắt đầu đóng cửa. Khi bạn tính tiền xong, tôi cầm bill lên nhẩm tính chuyển đổi từ đồng tiền địa phương Hryvnia sang USD và há hốc mồm lên ngạc nhiên : “ Ôi, sao rẻ thế ? Ở Nga đã rẻ kinh dị rồi mà ở đây còn rẻ dã man hơn nữa!!! “ . 4 suốt ăn với các món ăn ê hề gồm có Súp củ cải đỏ truyền thống Ukraina hầm với thịt, súp chua với trái Olive , khoai tây chiên , cơm , ngũ cốc, thịt heo viên, nấm xào, salad thực vật, rau, sữa chua, nước hoa quả … mà tất cả chỉ chưa tới …10 USD. Nhìn khuôn mặt ngơ ngác của tôi, mấy người bạn cười trêu : “ Kêu dân Mỹ mang Đô ( USD ) sang xài đi, ở Ukraina cái gì cũng rẻ, thiên đường là đây chứ tìm kiếm đâu nữa !” Ngày hôm sau tôi vào cửa hàng thực phẩm và cứ “ mắt tròn, mắt dẹt “ vì đồ ăn rẻ quá, rẻ đến nỗi muốn khuân hết cả cửa hàng về nhà. Người bạn đi cùng lắc đầu cười buồn : “ Rẻ với ai có tiền Đô thôi chứ dân địa phương lấy tiền đâu mà mua nhiều ? Lạm phát khủng khiếp quá !” Nếu ở Nga đồng rub mất giá khoảng gấp hai lần thì ở Ukraina lạm phát gấp đến 3 lần. Vì vậy nếu người ngoại quốc khi mới tới Nga hay Ukraina vào thời gian này đều bị “ ảo giác “ là giá cả sinh hoạt rất rẻ. Còn phần lớn với người địa phương thu nhập được tính bằng đồng Hryvna thì họ phải rất chật vật “ thắt lưng buộc bụng “ để tồn tại. Nếu như vào hồi tháng 12 năm ngoái ( 2014 ) khi tôi tới Ukraina để ý thấy trên đường phố người dân thường ngước mắt lên lo âu theo dõi những con số nhảy múa thay đổi từng giờ trên bảng điện tử báo tỷ giá chuyển đổi ngoại tệ thì khoảng gần một năm sau tâm trạng bất an đó hầu như không còn nữa. Không phải vì kinh tế đã ổn định hơn. Mà bởi vì đa số người dân đã làm quen được với những biến đổi theo chiều hướng xấu trong cuộc sống thường nhật. Không những làm quen với lạm phát mà thôi, người dân Ukraina cũng làm quen được với ý nghĩ là đã mất vĩnh viễn Krym ( Crimea ) , quen được với những thông báo chết chóc từ hai tỉnh phía Đông nơi quân ly khai thân Nga đang chiếm giữ. Người dân đã chấp nhận thực tế qua cách làm quen với những tin tức, biến động không mấy khả quan… Và cuộc sống cứ vậy mà trôi qua, bình thản, trầm lặng … pha chút bất an.

4 suốt ăn ê hề các món mà chưa tới 10 USD.

Đồ ăn chất đống trong siêu thị nhưng sức mua kém tuy giá rất rẻ khi quy ra USD và thậm chí còn rẻ hơn nhiều so với bên Nga.

4 lít bia tươi Đức, steak bò, salat thịt nai, trứng cá đỏ, trứng … tại một quán bia nổi tiếng ở trung tâm Kiev mà giá chưa tới 20 USD.

Nếu ai đã từng đi qua Moscow rồi đến Kiev thì đều có cảm giác Kiev quá nhỏ bé và yên tĩnh. Nếu Moscow là một Sài Gòn náo nhiệt, mênh mông, ồn ào thì Kiev sẽ là một phố núi Pleiku “ đi dăm phút đã về chốn cũ “. Mà thật thế vậy, như Pleiku với những đường mòn quanh co , trung tâm Kiev cổ cũng có những con đường lát đá hẹp, uốn khúc đổ dốc thoai thoải theo những sườn đồi, khách bộ hành phải hơi bấm chân khi bước để khỏi bị trượt xuống phía dưới . Và các cô gái Ukraina nổi tiếng xinh đẹp trong Liên bang Soviet cũ – nhỏ nhắn, xinh xắn với mái tóc màu hạt dẻ … làm tôi mơ màng hồi tưởng đến “ em Pleiku má đỏ, môi hồng …” Những ngày ở đây tôi có cảm giác bình yên, tĩnh lặng. 10 giờ sang đi vào trung tâm Kiev mà cứ ngỡ như thành phố đang ngái ngủ, đường phố vắng ngắt, lặng lẽ… Quán cà phê cũng chưa mấy đông người, ngồi chút co ro, xuýt xoa bởi cái lạnh với ly cà phê thơm phức bốc hơi như khói sương mờ ảo … mà không thể nào hình dung được cách đây không lâu thôi nơi này đã súng nổ, máu rơi , lốp xe hơi đốt cháy ngùn ngụt , không thể hình dung được chỉ cách đây mấy trăm km thôi chiến sự vẫn đang tiếp diễn … Một điều thú vị tôi nhận thấy là Menu của quán chỉ ghi bằng tiếng Ukraina và tiếng Anh trong khi đó tất cả những người trong quán từ khách hàng đến người phục vụ đều nói bằng tiếng Nga! Có thể ngoài hình thức thì hiện diện tâm lý dứt khoát muốn “ thoát Nga “ của những người lãnh đạo Ukraina ( tôi nghĩ dùng chữ “ thoát “ đúng nghĩa hơn chữ “ bài “ ) nhưng trong thói quen và trong tâm khảm của dân chúng thì chưa thể nào một sớm, một chiều mà phá tan đi mối quan hệ như anh em ruột thịt trong nhà giữa Nga và Ukraina được. Tôi đã trực tiếp nói chuyện với một số người dân bản xứ như tài xế taxi, hướng dẫn viên viện bảo tang … thì họ cùng chung một ý nghĩ rằng trong sự xung đột hiện tại giữa Ukraina và Nga thì lỗi đều do những người lãnh đạo của cả 2 nước chứ người dân thì chẳng ai muốn chuyện hiềm khích, căng thẳng như thế này xảy ra.

Một con phố yên tính giữa trung tâm Kiev.

Bình yên …

Quán cà phê tại trung tâm Kiev vào lúc khoảng 10 giờ sáng.

” Chúc may mắn!”
Sự thay đổi , đổ vỡ trong quan hệ giữa Ukraina với Nga tôi càng cảm nhận được rõ hơn khi đến tham quan Viện bảo tàng chiến tranh đặt trong quần thể tượng đài có người phụ nữ cầm kiếm sừng sững khổng lồ được xây dựng từ thời Soviet. Bên cạnh những chiếc xe tăng của Đức Quốc xã được trưng bày từ trước đây thì hiện tại bộ sưu tập lại được bổ sung thêm vào bằng những chiếc chiến xa, pháo tự hành, dàn tên lửa của Nga. Trên những thiết bị quân sự của mỗi loại đều có tấm bảng ghi rõ bị Quân đội Ukraina chiếm giữ, tịch thu trong trận chiến ngày tháng nào, tại đâu …? Mỉa mai thay xe tăng Nga hiện đại lại đứng bên cạnh xe tăng Phát xít Đức thời Đệ nhị thế chiến như những “ chiến lợi phẩm” , như những “ chiến tích anh hùng “. Xót xa thay cho hai dân tộc anh em đã cùng chung một chiến hào, cùng đổ máu để bảo vệ một Tổ quốc chung thì giờ quay súng sang chĩa vào nhau.

Xe quân sự Nga được trưng bày như ” chiến tích ” của quân đội Ukraina.

Đôi tình nhân âu yếm nhau trước vũ khí giết người.

Trên xe tăng của Nga do quân Ukraina thu được.

Vào Bảo tàng chiến tranh Ukraina tôi còn phát hiện được nhiều sự đổi thay trong cách nhìn nhận, đánh giá lại lịch sử không những chỉ giữa quan hệ Ukraina- Nga mà còn liên quan với những mảng khác. Nếu trước đây ở các Viện bảo tàng chiến tranh trên lãnh thổ Liên bang Soviet cũ khi trưng bày về chiến tranh Việt Nam thì thường thường chỉ tập trung vào nội dung chính là sự tàn bạo của Mỹ và “ chiến thắng “ của quân đội Bắc Việt Nam- đồng minh của Liên xô. Còn trong bảo tàng Ukraina hiện nay, ở gian về đề tài cuộc chiến Việt Nam có trưng bày tư liệu của cả hai phía tham gia cuộc chiến. Ví dụ một bên là những tờ báo miền Bắc “ Nhân Dân” , “ Quân đội Nhân dân “ đăng bài ca ngợi “ cuộc Tổng tiến công Mậu Thân 1968 “ với những đề tựa rất hùng hồn “ tiêu diệt được bao nhiêu quân địch, giải phóng được bao nhiêu đô thị “ … thì ngay bên cạnh là những tấm hình bộ đội miền Bắc bị tử trận với tờ truyền đơn kêu gọi chiêu hồi “ sinh Bắc , tử Nam “ do phía VNCH phát hành… Tôi có nói chuyện với người phụ trách phòng triển lãm này – đó là một người phụ nữ Ukraina đã lớn tuổi với khuôn mặt phúc hậu pha vẻ mệt mỏi và bà xác nhận sự đổi thay mới xảy ra gần đây. Khi được hỏi về cảm nghĩ của bà nói chung về lịch sử thì bà nói với sự buồn bã, cay đắng không dấu diếm: “ Sự kiện thì chỉ có một nhưng lịch sử được viết ra bởi nhiều phía. Tôi rất hoang mang vì tất cả những gì tôi chứng kiến lúc này không giống như những gì tôi được học từ hồi còn Soviet !”

Khu trưng bày về chiến tranh Việt nam.

Bên cạnh tuyên truyền ” chiến thắng Mậu thân 1968 ” của miền Bắc là chiêu hồi ” sinh Bắc, tử Nam ” của miền Nam.

Quần thể tượng về chiến tranh chống Phát xít Đức được xây dựng từ thời Soviet.
Sau Bảo tàng chiến tranh, để xóa đi cảm giác nặng nề tôi lững thững đi dạo trong công viên gần Tòa nhà Quốc hội Ukraina và Sân vận động quốc gia mang tên Huấn luận viên bóng đá Liên xô nổi tiếng một thời “ Lobanovski “ giữa trung tâm Kiev. Nắng chiều óng ánh trên những nóc giáo đường hình tròn dát vàng lá , những người dân nhẩn nhơ đẩy xe nôi hay dắt chó đi dạo trên thảm lá vàng rải khắp lối đi giữa tiếng chuông nhà thờ ngân nga trong một buổi chiều thu tĩnh lặng. Kiev yên tĩnh, thanh bình biết bao nhiêu . Lòng tôi chùng xuống, thoáng đâu đây lời thơ của Hồ Dzếnh “ Ngỡ lòng mình là rừng. Ngỡ hồn mình là mây …” Và tôi bất chợt sững người lại khi bắt gặp hình ảnh một đôi nam nữ say đắm hôn nhau trên bờ đá trên sườn đồi nhìn xuống dưới là dòng sông Dnepr… Bất chợt trong đầu tôi, trong tâm khảm tôi hiện về những dòng chữ trong tiểu thuyết Nga nổi tiếng “ Con đường đau khổ “ của Aleksand Tolstoy về cuộc Nội chiến Nga vào những năm 20 của thế kỷ trước : “Năm tháng sẽ trôi qua,những cuộc chiến tranh sẽ im ắng dần,những cuộc cách mạng sẽ thôi gào thét, và chỉ còn lại không phôi pha tấm lòng em nhẫn nại, dịu dàng và chan chứa tình yêu thương…”