Tin trong nước

Chùa Hương nét đẹp văn hoá tâm linh của người Việt

Chủ nhật, 10/02/2019 | 02:05

Hàng năm, mỗi độ xuân về hoa nở trắng núi rừng Hương Sơn, hàng triệu phật tử cùng tao nhân mặc khách khắp bốn phương lại nô nức trẩy hội Chùa Hương.Hành trình về một miền đất phật – nơi trác tích Bồ Tát Quán Thế âm ứng thiện tu hành, để dâng lên người một lời nguyện cầu, một nén tâm hương, hoặc thả hồn mình bay bổng hoà quyện với thiên nhiên ở một vùng núi rừng còn in dấu phật thoại và văn hoá tín ngưỡng tâm linh của ngươi việt xưa, hội Chùa Hương diễn ra trên địa bàn xã Hương Sơn – huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.

Ngày mồng 6 tháng giêng là ngày khai hội, lễ hội thường kéo dài đến hạ tuần tháng 3 âm lịch. Ngày này vốn là ngày mở của rừng của người dân địa phương, sau này trở thành ngay khai hội Chùa Hương (mở của rừng hàm chứa ý nghĩa mở cửa chùa).

Ngày khai hội Chùa Hương 6 tháng giêng 2012

Chùa Hương là một danh thắng nổi tiếng, không chỉ cảnh đẹp mà còn là một nét đẹp văn hoá tín ngưỡng đạo phật của người Việt Nam ta. Không giống với bất cứ chùa nào, Chùa Hương là một tập hợp nhiều đền chùa hang động, gắn liền với núi rừng với một kiến trúc kết hợp hài hoà vừa thiên nhiên vừa nhân tạo. Tạo hoá đã khéo bày đặt ở vùng này một sự hài hoà giữa núi non song nước, và con người đã thổi hồn vào những đièu kỳ diệu đó, làm cho chúng thêm sinh động và nhiều màu sắc, chính điều đó đã tạo nên một nét văn hoá của dân tộc, đó là nét văn hoá tin ngững đạo phật.

Káº¿t quáº£ hÃ¬nh áº£nh cho chÃ¹a hÆ°Æ¡ng

Có lẽ đã trải qua nhiều thế kỷ, nó đã in đậm trong tâm thức của mỗi con người Việt Nam chúng ta khi đến với Chùa Hương. Để rồi những tao nhân mặc khách, các nhà thơ nhà văn và cả các vị Vua chúa thời xưa và ngày nay cũng phải thám phục trước vẻ đẹp của nơi đất phật này. Vào năm canh Dần 1770 khi Chúa Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm. vãn cảnh Chùa Hương đã đề khắc năm chữ lên cửa Động Hương Tích ( Nam Thiên Đệ Nhất Động ) " Động đẹp nhất trời nam” và con nhiều những bài thơ ca ngợi cảnh đẹp nơi đây của các thi nhân như, Chu Mạnh Trinh, Cao Ba Quát, Xuân Diệu, Chế Lan Viên, bà chúa thơ nôm Hồ Xuân Hương....

Giờ đây, Chùa Hương không chỉ còn là giá trị của riêng một vùng niềm mà là một di sản của Quốc Gia và cũng là những giá trị của nhân loại. Vì nó là gía trị sống của chuỗi phát triển của con người từ xa xưa cho tới ngày nay, vì vậy chúng ta phải biết chân trọng rìn giữ những giá trị văn hoá của cha ông ta để lại cho thế hệ hôm nay và mai sau, và bạn bè trên toàn thế giới biết về nét đẹp văn hoá của dân tộc ta. Để Chùa Hương mãi in dấu trong lòng của mỗi người khi nghĩ về đạo và đời, để đúng với nghĩa của nó (Hương Tích) “Dấu thơm “. Một ngày không xa, Bộ văn hóa thông tin sẽ trình uỷ ban di sản thế giới UNESCO đưa Chùa Hương trở thành di sản văn hoá của nhân loại, để Chùa Hương xứng tầm với giá trị văn hóa của dân tộc trải qua hơn 4000 năm xây dựng và giữ nước, điều đó sẽ tô điểm thêm những giá trị tinh thần của người Việt và niềm tự hào dân tộc của thế hệ mai sau.

Quần thể thắng cảnh chùa Hương bao gồm mười tám đền, chùa, hang, động nằm rải rác ở bốn thôn: Yến Vĩ, Đục Khê, Hội Xá và Phú Yên thuộc địa phận xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây cũ, nay thuộc Hà Nội.

Chùa Thiên Trù - Thắng Cảnh Chùa Hương

Chùa Thiên Trù

Được khởi dựng từ thời Lê Thánh Tông, năm Đinh Hợi (1467) niên hiệu Quang Thuận, thứ 8 đến niên hiệu Chính Hòa năm thứ 7 (1686), Hòa thượng Trần Đạo Viên Quang tái thiết. Đến năm 1942 thì toàn bộ công trình hoàn chỉnh trở thành một lâu đài tráng lệ "Biệt chiếm nhất Nam thiên".

Trong kháng chiến chống Pháp, thực dân đã tàn phá ba lần vào những năm 1947, 1948, 1950. Ngày 11 tháng 2 năm Kỷ Tỵ (1989), Ban Xây dựng Chùa Hương khởi công xây dựng lại. Đến ngày 11 tháng Giêng năm Tân Mùi (1991) thì khánh thành.

Hiện nay, với quần thể kiến trúc nguy nga, hoành tráng khiến Thiên Trù trở thành trung tâm của thắng cảnh Hương Sơn.

Chùa Giải Oan - Thắng cảnh Chùa Hương

Chùa Giải Oan

Chùa Giải oan nằm trên sườn núi, phía trái đường đi Hương Tích do sư tổ Thông Dụng khai sáng vào thời Lê Thuần Tông năm Ất Mão (1735), niên hiệu Long Đức thứ 4 ở trên núi Long Tuyền. Đầu năm 1928, Đại sư Thanh Tích tôn tạo lại theo thế "Ỷ bích sơn".

Năm 1955, Ban Xây dựng Chùa Hương trùng tu. Quanh chùa có am Phật tích động Tuyết Kình, am Từ vân. Đặc biệt trong chùa còn có giếng thiên nhiên Thanh Trì nước trong suốt và không bao giờ cạn. Tương truyền Phật Bà Quán Âm đã tắm ở giếng này để tẩy bụi trần, nghỉ ngơi tọa thiền trước khi vào cõi Phật.

Động Hương Tích - Thắng cảnh Chùa Hương

Động Hương Tích

Động này vốn có từ thời kỳ vận động tạo sơn, được phát hiện vào thế kỷ XI và đưa vào thờ Phật năm 1687. Phật thoại truyền rằng: đức Quán Thế Âm Bồ Tát ứng thân làm công chúa Diệu Thiện, con vua Diệu trang Vương ở nước Hưng Lâm, tu hành 9 năm và thành đạo quả ở động này nên đặt tên là Hương Tích (dấu vết thơm tho).

Đặc biệt ở đây có pho tượng Phật Bà Quán Âm bằng đá xanh tạc thời Tây Sơn và hàng vạn nhũ đã nhấp nhô với biết bao hình thù kỳ lạ. Thuyết phong thủy cho rằng động Hương Tích là con rồng chúa đang há miệng vờn ngọc. Đây là điểm chính của thắng cảnh thường gọi là chùa chính.

Chùa Tiên Sơn - Thắng cảnh Chùa Hương

Chùa Tiên Sơn

Chùa Tiên Sơn có từ trước từ thời Lê – Trịnh. Năm Canh Dần (1770) Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm đã đề một bài thơ bát cú ca ngợi cảnh đẹp của động này. Sau đó động bị đất đá và cây rừng che lấp. Năm Qúy Mão (1903) Hội Thiện thôn Yến Vỹ tìm thấy và mở lại.

Năm Giáp Thìn (1904) đục thêm cửa đá lối vào bên phải. Năm Đinh Mùi (1907) tạc ba pho tượng đá trắng như bạch ngọc và đến năm Tân Hợi (1911) tạc thêm hai pho nữa. Về sau một số công trình nhân tạo bị giặc Pháp tàn phá.

Năm 1962, Hội Thiện này đã cúng về nhà chùa sát nhập vào danh mục khu di tích để quản lý. Năm 1994 đến năm 1996, Ban Xây dựng Chùa Hương phục hồi và tôn tạo Tổ đường, Bảo điện và Tả Hữu vu. Trong động thờ Phật và thân quyến đức Chúa Ba (dựa theo truyện Phật Bà chùa Hương).

Đền Cửa Võng - Thắng cảnh Chùa Hương

Đền Cửa Võng

Đền Cửa Võng còn gọi là Đền Trấn Song, Vân Song do Đại sư Thanh Tích khai sáng vào năm 1908 ở thế giá mắc võng cửa sơn xuyên, trước mặt có dãy núi "rồng chầu mặt nguyệt". Năm 1993 và 1995 Ban Xây dựng Chùa Hương trùng tu lại và mở rộng sân đền.

Nơi đây thờ Thanh Y công chúa, tục gọi là Bà Chúa Thượng Ngàn, ý là: Sơn Tinh Triều Mường công chúa Lê Mại Đại vương và 12 thị nữ tiên cô là người dân tộc thiểu số. Đền này còn là nơi ở của các tiên nữ thường xuyên mang tin tức từ chùa ngoài vào chùa trong.

Động Đại Binh - Thắng cảnh Chùa Hương

Động Đại Binh

Động Đại Binh còn gọi là Thần Binh được khai sáng vào ngày mùng 2 tháng 3 Tân Mùi (1991) do ông Nguyễn Văn Bạo và ông Bùi Văn Xế chủ trương. Ngày mùng 6 tháng Giêng năm Quý Dậu (1993) hai cư sỹ nói trên viết đơn cúng cho nhà chùa và sát nhập vào khu di tích của Giáo hội Phật giáo.

Động này vốn có từ lâu, lưu dấu tích một đạo quân người dân tộc thiểu số do hai ông Đinh Công Tráng và Đinh Công Vân khởi nghĩa chống Pháp, sau bị vây hãm và tuẫn tiết ở nơi này. Ông đã cho khắc hai chữ "Đại Binh" lên cửa động để ghi dấu. Cho nên cũng có tên là hang Nghĩa Quân.

Động Hinh Bồng - Thắng cảnh Chùa Hương

Động Hinh Bồng

Năm Nhâm Thân (1932), Hội Thiện thôn Yến Vỹ khai sơn một tòa động nhỏ trên ngọn núi cao ở thung lũng Cây Gạo gọi là động Hinh Bồng với sự tài trợ của bà Hải Khoát, Phật tử thuần thành ở Hải Phòng. Năm sau tạc tượng Phật bằng đá trắng để phụng sự.

Năm Giáp Tuất (1934 ) thỉnh Ni sư Đàm Tuyết về trụ trì. Ngày 18 tháng 7 năm Quý Dậu (1993) xây dựng thêm chùa Bồng Doanh ở bên cạnh duy trì khu thánh tích này.

baodulich.com