Ý kiến trái chiều việc bêu tên người mặc 'hở hang, phản cảm'

Theo dự thảo Quy tắc ứng xử nơi công cộng đang được TP Hà Nội lấy ý kiến đóng góp, người dân "không nên mặc trang phục hở hang không phù hợp thuần phong mỹ tục, gây phản cảm”, nếu vi phạm sẽ bị nhắc nhở, phê bình công khai trên báo chí.

Nhà sử học, đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc tỏ ra không đồng tình với nội dung trên. Theo ông việc ngăn cản ăn mặc phản cảm nên làm bằng dư luận xã hội chứ không phải bằng quy chế. "Thời đại này không dễ để một cơ quan Nhà nước can thiệp vào sở thích của cá nhân, trừ khi nó phương hại đến lợi ích, đến trật tự công cộng", ông nhấn mạnh.

Hà Nội dự thảo quy tắc ứng xử nơi công cộng, với nội dung có thể bêu tên người mặc "hở hang, phản cảm".

Nhà Sử học, đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc.

Ông Quốc cho rằng, đưa ra quy tắc mà không làm được thì thành ra "nó nhờn đi". Và người dân sẽ coi thường. Có thời kỳ trên nghị trường, Quốc hội từng tranh luận chuyện "váy ngắn bao nhiêu thì vừa, thì gọi là ngắn". Khi đó, Bộ trưởng Văn hoá Phạm Quang Nghị (người sau này là Bí thư Thành ủy Hà Nội từ năm 2006 đến 2016) đã phải trả lời và trở thành chuyện vui trong Quốc hội.

"Tôi không hiểu đây là ý kiến của ai, nhưng cái quan trọng nhất khi dự thảo một cái gì đó anh cần phải thấy được hai mặt. Một là có xác định được những nội hàm của quy định không. Hai là có thực thi được không. Cái chuyện sờ sờ là cấm hút thuốc lá nơi công cộng còn không làm nổi, huống chi là bàn chuyện ăn mặc. Hà Nội là Thủ đô thì nên tránh điều này", ông nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Tuấn (nguyên Vụ trưởng, nguyên Phó chánh văn phòng Bộ Văn hóa) cho biết ông ủng hộ dự thảo Bộ quy tắc ứng xử của Thủ đô với nội dung cấm ăn mặc "hở hang, phản cảm" như nêu trên. Theo ông, ở Thái Lan là quốc gia du lịch nhưng vẫn cấm việc du khách ăn mặc hở hang khi vào các ngôi đền, chùa... 

"Bây giờ điều cần là chế tài. Bộ Văn hóa trước đây từng quy định ca sĩ lên sân khấu cần ăn mặc như thế nào và đã xử lý một số vụ. Không có chế tài thì văn hóa dân tộc sẽ dần bị lai căng, mất gốc", ông Tuấn nêu vấn đề.

"Ăn mặc phản cảm" là khái niệm gây tranh cãi

Ông Dương Trung Quốc nói: "Chúng ta đừng đánh đố nhau về khái niệm. Cái khó nhất ở đây là xác định như thế nào là phản cảm, và như thế nào là nơi công cộng. Trong những nơi như đền, chùa thì chắc chắn nên ủng hộ việc cấm ăn mặc phản cảm. Nhưng còn nơi công cộng là khu vực người dân có thể sinh hoạt, thì có vấn đề gì mà phải ngăn cản".

Ông Trần Thắng, Chủ tịch Viện văn hóa và giáo dục Việt Nam tại New York (Mỹ) cho rằng khi nói đến "quy tắc" là liên quan đến pháp luật và Hiến pháp của Việt Nam. Và liệu "quy tắc" của Hà Nội về vấn đề ăn mặc phản cảm có đáp ứng đầy đủ các yếu tố liên quan hay không. 

Việt kiều Trần Thắng. Ảnh: Nguyễn Đông.

Theo ông Thắng, khái niệm "ăn mặc phản cảm" khá trừu tượng, mỗi người nghĩ mỗi kiểu khác nhau tuỳ theo nhận thức và lứa tuổi của mình, vì vậy rất dễ gây tranh cãi.

"Cá nhân tôi không xác định được thế nào gọi là ăn mặc phản cảm. Thành phố có thể phát huy chương trình ăn mặc thanh lịch, nếp sống văn minh có lẽ phù hợp với cuộc sống hiện tại hơn", ông nói.

Việt kiều Trần Thắng cho biết, khó có thể tìm được ở các nước quy định "cấm ăn mặc hở hang". Những khu vực tôn giáo và tín ngưỡng thì đã có các bảng hướng dẫn ăn mặc và có hình minh họa, không có quy định chung chung kiểu "cấm ăn mặc phản cảm".

Bêu tên rất dễ dẫn đến khiếu kiện

Ông Trần Thắng cho rằng thành phố Hà Nội không thể áp dụng nội dung "ăn mặc hở hang, phản cảm" cho người nước ngoài vì vấn đề pháp lý hoặc thu hút khách du lịch. Nếu không áp dụng được cho người nước ngoài mà áp dụng cho người trong nước thì cũng không ổn.

"Việc bêu tên chắc là phải xem xét có phù hợp với quyền con người, quyền công dân được quy định trong luật và Hiến pháp VN hay không. Vì sau này giả sử áp dụng quy định đó, người dân sẽ khiếu kiện TP Hà Nội để bảo vệ danh dự cho họ", ông Thắng nhận định.

Ông Nguyễn Đức Tuấn. Ảnh: Nguyễn Đông.

Ông Nguyễn Đức Tuấn cho rằng điều Thủ đô Hà Nội cần làm trước không phải là bêu tên, mà cần thời gian giáo dục sâu rộng đến mọi người dân, "không thể đùng đùng thực hiện ngay vì chắc chắn khi đó nhiều người bị ảnh hưởng sẽ phản ứng".

"Nếu thực hiện nội dung này trong Bộ Quy tắc ứng xử của Thủ đô, giai đoạn đầu không nên bêu tên mà cần tuyên truyền để người dân thực hiện việc ăn mặc lịch sự, đúng chỗ, đúng nơi. Và nếu nêu tên thì chỉ những trường hợp ăn mặc phản cảm nơi đền, chùa", ông Tuấn nêu quan điểm.

Ông Tuấn cũng cho rằng, ngành du lịch của Hà Nội có thể làm việc với những đơn vị lữ hành, để in Bộ Quy tắc ứng xử này bằng tiếng Anh, phát trên các chuyến bay cho khách nước ngoài tìm hiểu trước. Nếu du khách biết trước về quy định ăn mặc lịch sự ở nơi đền, chùa họ sẽ lưu tâm và chọn trang phục phù hợp.

Nguyễn Đông - vnexpress.net