Mỹ cam kết bảo vệ các đảo Nhật tranh chấp với Trung Quốc

Tàu Trung Quốc và Nhật Bản đụng độ tại quần đảo tranh chấp

"Tôi khẳng định rõ ràng chính sách dài hạn đối với quần đảo Senkaku vẫn được giữ vững. Nước Mỹ sẽ tiếp tục công nhận chủ quyền của Nhật Bản với quần đảo này, do vậy Điều 5 trong Hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật cũng được áp dụng tại đây", CNN ngày 4/2 dẫn lời tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis trong chuyến thăm đầu tiên tới Nhật Bản. Ông nhắc đến quần đảo trên biển Hoa Đông mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư.

Điều 5 của hiệp ước này nêu rõ Mỹ sẽ bảo vệ các vùng chủ quyền lãnh thổ của Nhật Bản trước mọi cuộc tấn công vũ trang từ các nước bên ngoài. Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư tranh chấp hiện do Nhật kiểm soát.

Căng thẳng đã gia tăng trong những năm gần đây do tranh chấp giữa Tokyo và Bắc Kinh, đỉnh điểm là các vụ đối đầu giữa lực lượng không quân và hải quân của hai nước. Mỹ liên tục thể hiện sự ủng hộ tuyên bố chủ quyền của Nhật, nội các của cựu tổng thống Obama từng khẳng định quần đảo Senkaku/Điếu Ngư cũng nằm trong điều khoản bảo vệ của Hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật.

Cuối năm 2013, Bắc Kinh đơn phương lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên vùng biển Hoa Đông, bao gồm cả quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, bất chấp phản đối từ Tokyo và Washington. Dù quần đảo không có người ở, trữ lượng dầu mỏ, khoáng sản và nguồn lợi hải sản ở đây được đánh giá là rất lớn.

Vùng nhận dạng phòng không Trung Quốc và Nhật đưa ra trên biển Hoa Đông. Ảnh: CNN.

Chuyến thăm của ông Mattis diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump có hàng loạt tuyên bố gây lo ngại trong khu vực. Ông Trump đề xuất việc Hàn Quốc và Nhật Bản tự phát triển vũ khí hạt nhân, cũng như chi trả nhiều hơn cho việc đồn trú của lính Mỹ tại hai quốc gia này.

Chính phủ Nhật Bản cho biết cả hai bên đã đồng ý hợp tác để bảo đảm sự ổn định cho lực lượng Mỹ đồn trú tại Nhật Bản. Trong thỏa thuận mới đạt được, căn cứ thủy quân lục chiến Funtenma trên đảo Okinawa sẽ được chuyển tới Henoko, khu vực ít dân cư hơn trên hòn đảo này.

Bộ trưởng Quốc phòng Mattis và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng thảo luận về mối đe dọa từ Triều Tiên. Hai bên tuyên bố sẽ tăng cường hợp tác với Hàn Quốc để đáp trả và răn đe chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Cuộc gặp gỡ không đề cập tới chi phí Tokyo phải trả cho 52.000 lính Mỹ được Washington triển khai tại Nhật Bản, điều được Tổng thống Trump nhắc tới khi tranh cử.

Theo vnexpress.net