Nga-Nhật sẽ ký kết hiệp ước hòa bình?

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Nhật Bản Sinzo Abe (bên phải)

Tạp chí Mainichi Shimbun của Nhật Bản trong ngày 5-6/11 đã tiến hành cuộc thăm dò dư luận xã hội qua điện thoại về quan điểm của người dân Nhật Bản đối với tranh chấp chủ quyền Quần đảo Kuril với Nga. Kết quả thăm dò cho thấy chỉ có 25% người được hỏi bày tỏ sự ủng hộ đối với quan điểm chính thức của Chính phủ Nhật Bản rằng Nhật Bản sẽ chỉ ký kết hiệp ước hòa bình với Nga trong trường hợp Nga công nhận chủ quyền của Nhật Bản đối với toàn bộ 4 đảo trong Quần đảo Kuril.

Trong khi đó, có đến 57% người được hỏi cho rằng Chính phủ Nhật Bản “nên có quan điểm mềm mỏng hơn đối với vấn đề này và không nhất thiết phải đòi chủ quyền đối với cả 4 hòn đảo”.

Trong hai ngày nghỉ cuối tuần vừa qua, đại diện Chính phủ Nhật Bản cho biết Nhật Bản sẽ giúp đỡ Nga trong việc cải thiện môi trường ở thành phố Voronhez. Bộ trưởng các vấn đề hợp tác với Nga trong lĩnh vực kinh tế của Nhật Bản Hirosiga Seko cho biết, Tokyo đã chuẩn bị rất nhiều sáng kiến về thúc đẩy hợp tác với Nga để phục vụ chuyến thăm Nhật Bản sắp tới của Tổng thống Nga Putin.

“Nhật Bản đang đặt rất nhiều hy vọng vào chuyến thăm này- chuyến thăm đầu tiên của người đứng đầu nước Nga sau 11 năm”- ông  Hirosige Seko khẳng định.

Cho dù người Nhật Bản có quan điểm mềm mỏng đối với tranh chấp chủ quyền Quần đảo Kuril với Nga thì mong muốn này cũng sẽ khó có thể được phía Nga chấp thuận. Trong chuyến thăm Nhật Bản mới đây, Chủ tịch Hội đồng Liên bang (Thượng viện Nga) Valentina Matvienko đã khẳng định rằng “chủ quyền của Nga đối với Quần đảo Kuril là không thể tranh cãi và Nga sẽ không xem xét lại, cũng như không nghi ngờ điều này”. Theo bà Matvienko “sẽ không có bất cứ cuộc đàm phán nào về chuyển giao 2 hoặc 4 hòn đảo vì không có bất cứ cơ sở nào để nói về điều này”.

Trong thời gian gần đây, các phương tiện truyền thông thường xuyên đăng tải các thông tin về việc Tokyo sẵn sàng xem xét lại quan điểm của mình đối với vấn đề Kuril. Trong khi đó, Chính phủ Nhật Bản đã bác bỏ các thông tin này và khẳng định rằng hiệp ước hòa bình với Nga sẽ chỉ có thể được ký kết trên cơ sở giải quyết vấn đề chủ quyền của Nhật Bản đối với 4 hòn đảo trong Quần đảo Kuril.

Cụ thể, trong giữa tháng 10/2016, báo Nikkei cho biết Chính phủ Nhật Bản dự định sẽ đề xuất với Nga phương án cùng quản lý Quần đảo Kuril như là bước đi để giải quyết triệt để tranh chấp lãnh thổ đã kéo dài. Chính phủ Tokyo đã lên tiếng bác bỏ điều này. Trong khi đó, hồi đầu tháng 10/2016, Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã tuyên bố rằng Nhật Bản có thể sẽ thảo luận với Nga kế hoạch “giành lại 2 hòn đảo Habomai và Shikotan” trong các cuộc đàm phán về giải quyết tranh chấp lãnh thổ.

Ngoài ra, hồi đầu tháng 10/2016, truyền thông Nhật Bản cũng đăng tải các thông tin cho rằng Nhật Bản đang hy vọng hợp tác với Nga trong lĩnh vực y tế để cải thiện hợp tác song phương. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Nhật Bản là quốc gia hàng đầu trong lĩnh vực kéo dài tuổi thọ con người.

Đáng chú ý, các vụ rò rỉ thông tin này xuất hiện ngày càng nhiều trước chuyến thăm Nhật Bản vào tháng 12 tới của Tổng thống Nga Putin. Hồi đầu tháng 9/2016, Tổng thống Nga và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã từng gặp nhau tại Diễn đàn Kinh tế phương Đông được tổ chức tại thành phố Vladivostok của Nga. Trong cuộc gặp này, ông Abe và ông Putin đã đạt được thỏa thuận về việc ông Putin sẽ đi thăm Nhật Bản vào ngày 15/12. Hai bên hy vọng rằng chuyến thăm này sẽ thúc đẩy các cuộc đàm phán về tranh chấp lãnh thổ và tiến tới ký kết hiệp ước hòa bình.

Tổng thóng Nga Putin

Trước khi có cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Vladivostok, Tổng thống Nga Putin, trong bài trả lời phỏng vấn hãng thông tấn Bloomberg đã tuyên bố rằng, hai bên có kế hoạch tìm giải pháp cho vấn đề Kuril, dù trước đó đã khẳng định rằng “chúng tôi không buôn bán lãnh thổ của mình”.

Trong cuộc gặp với Tổng thống Nga Putin hồi tháng 5/2016 tại Sochi, Nga, Thủ tướng Nhật Bản đã tuyên bố về “quan điểm mới” trong giải quyết vấn đề Quần đảo Kuril, đồng thời dưa ra chương trình thúc đẩy hợp tác với Nga.

Giới phân tích cho rằng không phải ngẫu nhiên truyền thông Nhật Bản liên tục đăng tải các thông tin về khả năng Nga và Nhật Bản sẽ có thể thỏa hiệp trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ, bất chấp các tuyên bố cứng rắn của lãnh đạo hai nước. Và chuyến thăm Nhật Bản của Tổng thống Nga có thể là dấn ấn quan trọng trong vấn đề này.

Được biết, Quần đảo Kuril của Nhật Bản đã được chuyển giao cho Liên Xô sau khi Liên Xô giành chiến thắng trước Nhật Bản khi kết thúc Chiến tranh Thế giới lần II. Từ đó đến nay, Tokyo liên tục đòi hỏi chủ quyền của mình đối với quần đảo này.

Năm 1956, hai bên đã ký kết tuyên bố chung về chấm dứt tình trạng chiến tranh nhưng không ký kết được hiệp ước hòa bình. Tuyên bố chung nêu rõ, Liên Xô đồng ý chuyển giao cho phía Nhật Bản 2 đảo là Habomai và Shikotan nhưng điều này sẽ chỉ được thực hiện sau khi hai bên ký kết hiệp ước hòa bình.

Theo infonet.vn