Tại sao thế giới phải chú ý khi Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân vào Syria?

Jarabulus là một trong số ít những thành phố ở phía Bắc Syria mà IS vẫn đang kiểm soát, và là một cửa ngõ quan trọng để vận chuyển nhu yếu phẩm, tiền bạc và các phiến quân mới tuyển mộ vào những khu vực của tổ chức khủng bố.

Trong những tháng gần đây, Thổ Nhĩ Kỳ chủ yếu tập trung tấn công quân sự vào lực lượng vũ trang người Kurd ở phía Đông Nam đất nước cũng nhu ở dọc biên giới giữa nước này và Iraq. Lần cuối cùng Thổ Nhĩ Kỳ tổ chức không kích IS là vào tháng 11 năm ngoái.

Khói đen bốc lên tại một địa điểm gần Jarabulus (Syria), sau một cuộc không kích của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tại sao Thổ Nhĩ Kỳ tấn công Jarabulus?

Nhiều nước trên thế giới đã gây sức ép lên chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ để họ tiến hành các chiến dịch quân sự nhằm vào IS, sau một loạt vụ đánh bom xảy ra ở nước này cũng như việc nước này bị cáo buộc bí mật hỗ trợ cho IS.

Trong những ngày gần đây, nhiều phát đạn cối đã được bắn đi từ một số vị trí có phiến quân IS gần Jarablus và bắn trúng nhiều nhà dân ở thành phố Karkamis (Thổ Nhĩ Kỳ). Mới đây, Ankara cũng cáo buộc IS gây ra vụ đánh bom tự sát tại một tiệc cưới ở thành phố Gaziantep, phía Nam Thổ Nhĩ Kỳ khiến 54 người thiệt mạng. Trước đó, một vụ xả súng và đánh bom liều chết diễn ra tại sân bay quốc tế tại thành phố Istanbul vào tháng 6 vừa qua cũng được cho là do IS thực hiện.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ nhận thấy rằng IS đang trở nên yếu thế hơn so với trước đây. Tổ chức khủng bố này đã thất thủ tại Manbij, một pháo đài chiến lược quan trọng ở Syria. Thành phố này được giải phóng bởi Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), một liên minh giữa quân người Kurd và các nhóm nổi dậy ở Syria, với sự trợ giúp của Mỹ. Các tuyến đường liên lạc và hậu cần của IS đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng và IS cũng đang phải chịu tổn thất rất lớn ở miền Bắc Syria trong thời gian gần đây.

Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ cũng nhận thấy rằng sự yếu thế của IS sẽ là cơ hội để kẻ thù thứ hai của nước này vùng lên, đó là lực lượng vũ trang người Kurd. Gần đây nhiều thị trấn gần Jarabulus cũng đã thuộc về các binh sĩ người Kurd. Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang muốn nâng cao tinh thần của quân đội sau âm mưu đảo chính diễn ra vào tháng 7 vừa qua.

Thổ Nhĩ Kỳ muốn đạt được điều gì?

Thứ nhất, Thổ Nhĩ Kỳ muốn làm suy giảm sức mạnh của IS trong khu vực, đẩy chúng ra xa khỏi biên giới Thổ Nhĩ Kỳ và khiến việc thâm nhập vào đất nước để khủng bố trở nên khó khăn hơn. Thêm vào đó Thổ Nhĩ Kỳ cũng muốn gây dựng ảnh hưởng của mình trong khu vực. Nước này đang có kế hoạch hỗ trợ thêm cho một số nhóm nổi dậy ở Syria để từng bước xóa bỏ IS, đồng thời ngăn cản quân đội người Kurd tiến quân.

Ankara coi Lực lượng Tự vệ người Kurd (YPG) là một tổ chức khủng bố tương tự như Đảng Lao động Kurdistan (PKK). Trong khi đó, lực lượng người Kurd ở Syria đã bày tỏ mong muốn đánh đuổi IS và nối liền các khu vực ở Syria mà họ đang kiểm soát. Điều này có nghĩa là phần lớn khu vực dọc biên giới giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là địa bàn của họ. Đây là điều mà Thổ Nhĩ Kỳ không mong muốn.

Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hợp tác đến đâu với liên quân chống khủng bố?

“Chúng tôi đang hỗ trợ liên quân do Mỹ đứng đầu bằng các hoạt động không kích”, ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlet Cavusoglu cho biết. Thêm vào đó, rất có thể Mỹ sẽ cung cấp thông tin tình báo và do thám cho quân đội Thổ Nhĩ Kỳ bằng các máy bay không người lái đang hoạt động ở căn cứ Incirlik (phía Nam Thổ Nhĩ Kỳ).

Từ lâu Mỹ đã kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ hãy tham gia cuộc chiến chống lại IS ở phía Bắc Syria, tuy nhiên quan hệ giữa hai nước đã bị rạn nứt do cuộc truy quét những nghi can tham gia cuộc dảo chính vào tháng trước, cũng như việc làn sóng phản đối Mỹ xuất hiện ở Thổ Nhĩ Kỳ. Trong lúc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Tổng thống Nga Vladimir Putin bất ngờ nối lại quan hệ, Washington đang muốn đẩy mạnh hợp tác hơn nữa với Ankara.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tại một địa điểm cách Jarabulus 2km.

Liệu Thổ Nhĩ Kỳ có can thiệp sâu hơn nữa vào cuộc xung đột ở Syria?

Nếu mục đích của chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ là nhằm đánh bật IS khỏi Jarabulus và các khu vực xung quanh, họ sẽ phải mất một thời gian dài mới có thể làm được điều này. Ngay cả Mỹ và các lực lượng nổi dậy phải mất nhiều tuần mới có thể giải phóng Manbij.

Một trong những nguy cơ lớn nhất đó là thiệt hại về người. IS thường dùng dân thường để làm lá chắn sống, ép họ không được rời khỏi khu dân cư, khiến cho việc xác định chính xác vị trí của các phiến quân rất khó khăn.

Không chỉ có vậy, chiến dịch quân sự chống IS của Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ biến thành một cuộc xung đột mới với lực lượng người Kurd. Khi đó, cuộc chiến ở Syria sẽ ngày càng trở nên phức tạp. Như vậy, Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ gặp nhiều rủi ro lớn nếu kéo dài chiến dịch quân sự ở Syria.

Phản ứng về chiến dịch quân sự của Thỏ Nhĩ Kỳ ra sao?

Nhìn chung người dân Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ủng hộ chiến dịch chống IS sau hàng loạt vụ khủng bố đãm máu đã xảy ra, chừng nào mục đích và thời gian của được xác định rõ ràng.

Tại Damascus, chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad đã chỉ trích hành động này của Thổ Nhĩ Kỳ và gọi đây là “hành vi xâm phạm chủ quyền trắng trợn”. Bộ Ngoại giao Syria cũng đưa ra tuyên bố rằng “việc dùng các tổ chức khủng bố do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn trực tiếp để đánh bật IS không phải là hành động chống khủng bố”.

Bài viết được tham khảo nguồn tin CNN, một kênh truyền hình nổi tiếng của Mỹ, thuộc sở hữu tập đoàn Time Warner. CNN là một trong những kênh thông tin uy tín nhất thế giới.

Anh Tuấn - infonet.vn