Sự việc như sau: Người bị trục xuất là anh Hà Văn Ái, sinh năm 1988, sinh sống tại khu Xukhoi Liman thành phố Odessa. Ngày 11/3/2014 trên đường từ nhà đi ra chợ, anh bị công an chặn xe kiểm tra giấy tờ. Trong lúc kiểm tra hộ chiếu, công an không thấy viza nhập cảnh vào Ukraine mà chỉ có viza nhập cảnh vào LB Nga nên công an lập tức đưa anh Ái ra sân bay Odessa trục xuất về nước ngay chuyến 10 h 30 phút, Odessa – Hà Nội, quá cảnh qua Moscow. Ngày 12/03/2014, anh Ái đã về đến Nội Bài Việt Nam.
Anh Kiên – chú ruột của anh Ái – cho rằng có kẻ xấu muốn hại gia đình anh nên đã cung cấp những thông tin bất lợi để cơ quan công an trục xuất cháu về nước. Nhưng cũng may, trong lúc lộn xộn thế này, cháu về VN an toàn mà không phải mất tiền vé nên gia đình cũng mừng.
Bà Irina – Luật sư của Hội người VN tỉnh Odessa – cũng đồng ý với nhận định của anh Kiên. Bà cho rằng việc kiểm tra và trục xuất có cái gì đó không bình thường, không tuân thủ theo qui định của pháp luật.
Bà Irina cũng giải thích thêm: Trong những trường hợp kiểm tra mà không có hộ chiếu, công an phải đưa công dân vào trại tạm giam ở Chernhigov để xác định nhân thân. Qúa trình này mất nhiều thời gian. Sau khi đã xác định rõ và được ĐSQ cấp giấy thông hành, cơ quan công an mới làm thủ tục trục xuất. Và chỉ có tòa án mới xem xét và ra quyết định trục xuất. Lúc xuất cảnh, cơ quan biên phòng sẽ đóng vào hộ chiếu dấu trục xuất trong đó ghi rõ thời gian không được phép nhập cảnh vào Ukraine. Trường hợp của anh Ái có hộ chiếu nhưng không có viza nhập cảnh vào Ukraine, cơ quan công an có đầy đủ cơ sở để trục xuất nhưng phải được tòa án đồng ý và ra quyết định. Vì thế bà Irina cho rằng anh Ái “bị ép” về nước “tự nguyện”, vì thế nếu gia đình làm đầy đủ thủ tục, anh Ái vẫn có thể xin viza Ukraine và quay lại Odessa hợp pháp.
Trong những ngày gần đây, cơ quan biên phòng Ukraine các tỉnh miền đông mỗi ngày không cho nhập cảnh khoảng 500 công dân Nga vì không đúng thủ tục nhập cảnh. Riêng trường hợp này, việc trục xuất là không bình thường nhưng không liên quan đến việc bài trừ người Nga và người nước ngoài như mọi người đồn thổi và lo lắng.
P/v