Ông Nguyễn Như Mạnh
Trước tiên, trong 4 tháng cộng đồng người Việt tại Odessa đã xảy ra 2 vụ khám xét, xin ông cho biết tại sao lại có những cuộc khám xét như thế?
Trong các vụ việc xảy ra, cộng đồng có người chuyên cung cấp thông tin sai lệch cho phía bạn, khiến các cơ quan chức năng có những hiểu nhầm, đánh giá sai về cộng đồng người Việt đang sinh sống và làm việc tại Odessa, dẫn đến 2 sự kiện đáng tiếc trên. Vụ khám xét lần thứ nhất là vào ngày 28/1 diễn ra là do có một số đơn tố cáo rằng người Việt ở Làng Sen và một số nơi tại Odessa tổ chức đưa người vượt biên trái phép. Chính vì thế, nhà chức trách đã tiến hành khám xét một số căn hộ và Làng Sen. Tại tầng hầm của nhà hàng Hương Sen (Làng Sen), nhà chức trách phát hiện 3 người không có giấy tờ hợp pháp và những người đó khai rằng được một số cá nhân tại Làng Sen tổ chức họ vượt biên sang Ucraina để đi nước thứ 3, dẫn đến việc một số bà con bị thu giữ tiền và bị điều tra. Vụ việc thứ 2 vào ngày 23/5, cũng không loại trừ có người đã cung cấp thông tin sai lệch. Theo như thông cáo báo chí của Viện Kiểm Soát Tối Cao Ucraina, nhà chức trách đang điều tra một vụ việc, trong đó tình nghi một nhóm người Châu Á tại Odessa có liên quan đến sai phạm tài chính, buôn bán tiền giả “ trên thực tế đó là tiền âm phủ”, buôn bán ma túy “là thuốc bắc của người Tàu”, và tàng trữ súng ống bất hợp pháp “là súng của một người khách Ucraina khác có giấy phép sử dụng hợp pháp”. Dựa trên những sự tình nghi đó, họ đã tiến hành khám xét và có thu giữ tiền và tài sản của một số bà con.
Thật ra, từ 4 năm trước, do những đơn tố cáo sai sự thật, đơn mạo danh mà cộng đồng nhiều lần bị khám xét, nhiều người bị khởi tố oan, hồ sơ giấy tờ của bà con bị tạm giữ. Trong quá trình giải quyết các vụ việc, những nghi ngờ và uẩn khúc ngày càng sáng tỏ về một thế lực đen người Việt có thể bị khống chế hoặc muốn làm tiền bà con chuyên cung cấp thông tin sai lệch về cộng đồng. Qua vụ việc 28/1 cũng thu thêm được bằng chứng trên. Giải quyết vụ việc 23/5 sẽ tiếp tục hé lộ ra ai là người cung cấp thông tin sai lệch làm ảnh hưởng đến tồn vong của cả cộng đồng. Chúng tôi sẽ tập trung những bằng chứng này để mời người đó đến để làm việc và đối chất.
Đề nghị ông cho biết hướng giải quyết của các vụ việc nêu trên như thế nào?
Trước tiên, tôi có thể thông báo rằng vụ việc ngày 28/1 đã được giải quyết xong. Trên những kinh nghiệm đó, chúng tôi cũng đang tiến hành giải quyết vụ việc ngày 23/5 theo 2 hình thức: Thứ nhất là chúng ta tiến hành đấu tranh hòa bình bằng thư kiến nghị, kêu cứu gửi cơ quan chức năng Ucraina để đòi quyền lợi chính đáng và hợp pháp cho bà con cộng đồng. Hình thức thứ 2 cùng song song là chúng ta phải chứng minh những bà con bị giữ tiền đang sinh sống hợp pháp tại Ucraina, số tiền đang bị giữ là tài sải hợp pháp của họ và một số bà con khác gửi trông hộ và họ không liên quan vụ án hình sự mà nhà chức trách đang điều tra. Trên cơ sở đó luật sư sẽ đề nghị Tòa án ra quyết định trả lại tài sản cho bà con.
Hiện nay, có thông tin là đã khởi tố vụ việc ngày 23/5 và tiền của bà con sắp được trả lại. Xin ông cho biết thêm về điều này?
Ngay sau sự việc xảy ra, với sự phẫn nộ lên đến cực điểm ngày 24/5 bà con đã đến Viện kiểm sát tỉnh Odessa đấu tranh và đòi làm rõ những sai phạm trong quá trình khám xét. Trên cơ sở đơn đề nghị của người bị hại và bà con, Viện kiểm sát tỉnh Odessa đã ra quyết định khởi tố vụ án. Ngày 8/6 Viện kiểm sát tối cao Ucraina ra quyết định chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc này về Kiev và thành lập Ban chuyên án khác xem xét vụ việc này. Tôi xin tóm dịch nội dung quyết định: Viện kiểm sát tỉnh Odessa đang xem xét vụ việc ngày 23/5 tại Làng Sen liên quan đến việc một nhóm người không rõ danh tính có khả năng vi phạm pháp luật và do việc điều tra không hiệu quả nên Viện kiểm sát tối cao chuyển hồ sơ vụ việc về Kiev.
Luật sư Hội cho biết, cần phân biệt rõ hiện đang có hai vụ án hình sự và hai nhóm điều tra. Vụ án thứ nhất chúng ta đang bị tình nghi nên bị tạm giữ tiền, vụ án thứ hai chúng ta là người bị hại, là nhân chứng vì có sai phạm trong quá trình khám xét. Để lấy lại tài sản cho bà con, luật sư Hội cần chứng minh rằng tiền của bà con hợp pháp và bà con không liên quan đến vụ án bị tình nghi trên.
Vậy theo ông hiện nay người Việt tại Odessa cần phải làm gì?
Theo tôi, có 4 việc mà hiện nay chúng ta nên làm. Việc thứ nhất là hoàn thiện giấy tờ tùy thân. Đây chính là cơ sở pháp lý cho việc chúng ta sinh sống hợp pháp tại Ucraina, và hiện nay chính quyền đang hết sức tạo điều kiện cho chúng ta về vấn đề này. Thứ 2 là việc nộp thuế môn bài. Một số bà con hiện đang tạm dừng công việc kinh doanh, nhưng theo tôi chúng ta cần nộp thuế môn bài, vì nó giải thích cho nguồn gốc tiền bạc hợp pháp của chúng ta. Thứ 3 là các vụ việc vừa qua cũng là hồi chuông cảnh báo cho mọi người, đã đến lúc chúng ta cần chuyển đổi mô hình kinh doanh phù hợp với tình hình hiện nay. Điều thứ 4 là hiện nay có rất nhiều thông tin được tung ra nhằm gây hoang mang xáo trộn trong cộng đồng, bà con cần hết sức bình tĩnh, không manh động, những phát ngôn, việc làm đều cần đặt lợi ích của đồng lên trên, điều hướng tới sự ổn định.
Có ý kiến cho rằng, không có sự khác biệt trong cách giải quyết vấn đề về giấy của bà con trước kia và bây giờ?
Sau khi có hướng mở cho việc giải quyết vấn đề giấy tờ định cư cho bà con, đã có những sự khác biệt mà bà con không nhận ra. Trước kia, để giải quyết vấn đề này bà con phải về Việt Nam và sau đó quay lại. Tuy nhiên hiện nay chính quyền nước bạn đã tạo điều kiện để giải quyết cho bà con ngay tại chỗ. Đó là sự khác biệt rất lớn mà chúng ta đã đấu tranh thành công.
Xin ông cho biết về vai trò cùa Hội trong tình hình hiện nay?
Vừa qua, Ban Chấp Hành Hội cũng đã có những cuộc họp xác định rõ về vấn đề này. Tôi xin nhắc lại là Hội người VN tỉnh Odessa là một tổ chức xã hội hoạt động theo Nguyên tắc và Điều lệ của mình với nhiệm vụ chính là bảo vệ quyền lợi chính đáng và hợp pháp của hội viên như phiên dịch, hỗ trợ pháp lý..., Hội không liên quan hoạt động tài chính và các hoạt động không được Điều lệ cho phép. Tôi xin nhấn mạnh điều này để tranh các thông tin sai sự thật. Ví dụ như khi nhà chức trách kiểm tra giấy tờ của bà con thì Hội cử phiên dịch hoặc đại diện hoặc luật sư nếu cần đến để giúp đỡ công tác phiên dịch, bảo vệ quyền hợp pháp của bà con.... Những bà con có sai phạm có thể làm việc với luật sư để nhà chức trách tuân thủ đúng qui định pháp luật chứ Hội không thể can thiệp vào công việc của nhà chức trách.
Xin cám ơn ông về nhưng thông tin và chia sẻ!
P/v Người Việt Odessa