Tôi đã đến nhiều vùng đất và thăm nhiều cộng đồng người Việt trên thế giới, nơi đâu cũng thấy bà con người Việt cố gắng sống tập trung quây quần bên nhau, luôn giữ gìn phong tục tập quán và bản sắc văn hóa Việt. Người Việt ở đâu cũng có truyền thống hiếu học. Dù bố mẹ có khó khăn vất vả nhưng luôn đầu tư cho con cái.
Đến Ucraina gần một tháng, tôi đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Không ở đâu trong cộng đồng người Việt trên thế giới có một ngôi chùa thuần Việt thật thanh tịnh, trang nghiêm như chùa Trúc Lâm Kharkov. Điều đặc biệt là ngôi chùa do các doanh nhân thành đạt trong cộng đồng và bà con phát tâm cúng dường để cùng nhau xây dựng nên. Ngôi chùa không chỉ có đầy đủ các vị Phật, mà còn có đầy đủ các vị thần thánh trong truyền thuyết dân gian và các anh hùng lịch sử có công với nhân dân, đất nước như: Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đức thánh Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Tam tòa Thánh mẫu, Đức Trần Triệu Đại Vương và 18 vị La Hán... Bên cạnh đó, đây cũng được coi là nơi gửi gắm những linh hồn những người Việt đã khuất trên quê hương thứ hai Ucraina này.
Đến Làng Sen, tôi như tìm thấy hình bóng quê nhà ngay nơi thành phố cảng Odessa xinh đẹp và quyến rủ với một không khí ấm áp, quây quần và gần gũi. Đây là trung tâm giao lưu văn hóa, là nơi hội tụ của sự đoàn kết, gắn bó, là nơi gieo mầm cho thế hệ trẻ và cũng là nơi tôn vinh và giữ gìn văn hóa Việt. Tôi cảm thấy thật ấm áp và thân thiện khi thấy nhiều gia đình tại Làng Sen treo tranh Ngọc Hoàng, tranh Mandala và tranh chữ dòng họ.
Do giá gas, điện, nước sinh hoạt…thấp hơn so với nhiều nước Châu Âu nên thiết kế các căn hộ ở Làng Sen khá rộng rãi, thông thoáng. Mặc dù nhiệt độ bên ngoài rất lạnh nhưng từng căn hộ ấm cúng, dễ chịu.
Tôi rất thán phục khi tình cờ bắt gặp một buổi họp BCH Hội phụ nữ VN tỉnh Odessa tại văn phòng Hội ở Làng Sen. Tại nhiều nước Châu Âu khác, Hội phụ nữ chủ yếu hoạt động theo các Hội đồng hương và hoạt động còn mang tính địa phương, không được tập trung và thống nhất như tại Odessa. Qua chị Vũ Thị An Bình – Chủ tịch Hội phụ nữ VN tỉnh Odessa – tôi còn được biết mỗi khi có thời gian rảnh rỗi, chị em đều dành vào những việc có ích cho cộng đồng, chăm lo đến phong trào thanh thiếu niên, việc học hành, vui chơi của các cháu, thăm hỏi động viên những hoàn cảnh cần quan tâm, tham gia vào những hoạt động chung của Hội người Việt…
Chị em phụ nữ Việt Nam tại Odessa luôn là ngọn lửa, sưởi ấm hạnh phúc và lưu giữ truyền thống trong mỗi gia đình Việt Nam ở nơi đất khách quê người. Và cũng chính họ trở thành những sứ giả, quảng bá hình ảnh đất nước, quảng bá nền văn hóa Việt Nam giàu bản sắc. Là một người phụ nữ, tôi thấy thật tự hào về điều đó.
Đến thăm chợ “Cây số 7”, tôi thấy người Việt rất chịu khó. Điều kiện làm việc tại đây không tốt bằng chợ “Đồng Xuân” hoặc trung tâm thương mại “Thái bình dương” tại CHLB Đức nhưng qui mô lớn hơn nhiều lần. Tôi ngạc nhiên, giá một cửa hàng tại khu mulka gần 190 ngàn, giá thuê cửa hàng mỗi tháng từ 3500 đến 4000, chứng tỏ chợ có sức mua tốt, bà con kinh doanh hiệu quả. Tôi thấy những khoản đóng góp mà chợ qui định không cao thậm chí rất ưu đãi với người kinh doanh tại chợ.
Tôi nhận thấy môi trường kinh doanh tại Odessa rất tốt với vị trí cảng biển và là cửa ngõ vào Đông Âu và LB Nga. Chính quyền sở tại tạo điều kiện thuận lợi cho công việc kinh doanh nên bà con ở Odessa phần lớn mua được nhà cửa khang trang. Tại nhiều nước khác, một bộ phận không nhỏ bà con vẫn phải thuê nhà, một số bà con có điều kiện mua nhà không giải trình được nguồn gốc tài chính. Những khó khăn này tôi không thấy ở Odessa.
Thật đáng biểu dương bà con ở đây tích cực đóng góp xây dựng cộng đồng. Tôi cho rằng, do các nước Châu Âu có những chính sách phúc lợi xã hội tốt hơn nên quyền lợi tối thiểu của bà con được đảm bảo, còn tại Odessa bà con phải tự lo cuộc sống nên việc xây dựng một cộng đồng đoàn kết là rất cần thiết để cộng đồng tồn tại và phát triển.
Giữa cộng đồng và Đại sứ quán luôn có sự gắn kết và gần gũi. Đây là điểm mạnh của cộng đồng người Việt tại Ucraina. Chỉ có sự phối hội tốt giữ Đại sứ quán và các tổ chức hội đoàn, quyền lợi chính đáng của bà con mới được đảm bảo.
Điều mà tôi tâm đắc nhất tại Odessa là thế hệ thứ hai rất tích cực tham gia sinh hoạt trong các tổ chức đoàn thể. Điều đó cho thấy bà con cộng đồng luôn giáo dục con cái và nhắc nhở bản thân mình luôn hướng về quê hương đất nước.
Rời Odessa trong sự lưu luyến, tôi cầu chúc cho cộng đồng người Việt tại đây sẽ ngày càng lớn mạnh, cuộc sống của bà con ngày càng tốt hơn! Và trên tất cả, chúc cho cộng đồng luôn đoàn kết, gắn bó, giữ gìn bản sắc dân tộc, là niềm tự hào của cộng đồng người Việt trên khắp thế giới.
Nguyễn Thị Phương Hoa