Giấy tờ Kherson: nhà chức trách giữ người đúng hay sai?

Nhiều người đặt câu hỏi việc giữ người có đúng hay không? Nếu chứng thực giấy tờ là hợp pháp thì nhà chức trách sẽ chịu trách nhiệm bồi thường ra sao?
Và quan trọng hơn cả là trong những trường hợp tương tự, bà con có thể làm gì để tự bảo vệ mình, Hội sẽ hỗ trợ pháp lý cho bà con như thế nào?

Cần phân biệt tạm giữ hành chính và tạm giữ hình sự

Ông Vasili - Luật sư Hội cho rằng cần phải có sự phân biệt rõ về tạm giữ hành chính và tạm giữ hình sự.
Tạm giữ hành chính là giữ người vi phạm theo thủ tục hành chính. Trường hợp tạm giữ theo thủ tục hình sự phải thỏa mãn Bộ luật tố tụng hình sự. Bên cạnh đó, cần lưu ý rằng việc tạm giữ phải có quyết định của người có thẩm quyền và phải công bố cho người bị tạm giữ biết.
Khi nhà chức trách kiểm tra giấy tờ tùy thân mà thấy có dấu hiệu nghi là giả mạo chẳng hạn thì họ chỉ có thể lập biên bản để giữ giấy tờ đó để xác minh chứ luật không cho phép tạm giữ người.
Do đó, trong tình huống như vậy, bà con  bên cạnh việc hợp tác tích cực với cơ quan thẩm quyền để có thể nhanh chóng tìm ra sự thật của vụ việc, nghiêm chỉnh chấp hành mọi yêu cầu do phía nhà chức trách đưa ra thì có quyền yêu cầu luật sư để đảm bảo quyền lợi của mình, LS Vasili nói.
Tuy nhiên, bà Natalia - cán bộ Sở cư trú lâu năm tỉnh Odessa cho biết: Trong lúc cơ quan thẩm quyền tiến hành chiến dịch kiểm tra có lệnh và thời hạn thì họ có quyền tạm giữ hành chính với những bà con có giấy tờ nghi là giả mạo để hoàn thành thủ tục kiểm tra. Thời hạn tạm giữ không quá thời hạn của chiến dịch.
Cũng theo bà Natalia, những trường hợp bà con có giấy tờ tùy thân được Sở cư trú tỉnh Kherson cấp mà sau đó bị hủy  như 5 trường hợp tạm giữ người ngày 28/3 thì không cần thiết phải tạm giữ hành chính vì tất cả các trường hợp trên có địa chỉ sinh sống và chưa được thông báo về giấy tờ tùy thân bị hủy.
Khi Sở định cư tiến hành chiến dịch kiểm tra, phát hiện có trường hợp nhận hộ chiếu Ucraina hoặc thẻ định cư cấp tại Kherson hoặc các thành phố khác, họ sẽ phô tô lại giấy tờ đó để kiểm tra cơ sở pháp lý. Nếu trường hợp có quyết định của tòa án đã hủy thì Sở cư trú  cũng không có quyền thu ngay giấy tờ mà chỉ lập hồ sơ gửi lên Ủy ban nhà nước về cư trú ở Kiev để ra quyết định. Khi đã có quyết định thu của cấp trên, Sở cư trú địa phương sẽ thông báo theo địa chỉ sinh sống và yêu cầu  bà con nộp lại giấy tờ, bà Natalia cho biết thêm.
Sau khi bà con bị tịch thu giấy tờ và không có cơ sở pháp lý để ở lại định cư thì Sở cư trú yêu cầu trong vòng 1 tháng phải tự nguyện rời khỏi Ucraina. Sau 1 tháng, nếu pháp hiện vẫn tiếp tục sinh sống bất hợp pháp ở Ucraina, Sở cư trú đề nghị tòa cho lệnh tạm giam và trục xuất ép buộc.

Nhiều câu hỏi về việc tạm giữ

Nhiều bà con cùng có chung nhận định nếu cứ thấy nghi vấn là giữ người thì thật đáng lo lắng, hơn nữa đây không phải là trường hợp giấy tờ giả mạo. Phần lớn bà con sinh sống lâu năm tại Ucraina đều có giấy tờ định cư. Bà con không có lỗi trong việc cơ quan chức năng địa phương cấp sai đối tượng để rồi sau đó bị hủy.
Bà con mong muốn và đề nghị BCH Hội và Tổ hỗ trợ pháp lý can thiệp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bà con. 
Phía bà con cũng nên trang bị những kiến thức cần thiết về pháp luật để ứng dụng, hành xử trong những trường hợp cần thiết
Qua chuyện này lại càng thấy quyền được im lặng quan trọng như thế nào. Nó giúp bảo vệ bà con trước cơ quan thẩm quyền. Những bà con không rành về luật và không hiểu  tiếng  nên cần phiên dịch và  luật sư để bảo vệ mình trước công lý.

Vai trò của Hội và Tổ hỗ trợ pháp lý

Sau sự việc xảy ra, đại diện Hội người Việt Nam tỉnh Odessa đã gặp, phản ánh lại sự việc và đề nghị Sở cư trú tỉnh Odessa bảo vệ quyền lợi hợp pháp, giúp đỡ và hỗ trợ bà con người Việt trong khuôn khổ pháp luật Ucraina. 

Đáp ứng mong muốn và yêu cầu của bà con, những trường hợp bị giữ như thế, đề nghị bà con liên lạc với ông Nguyễn Văn Đức - Phó chủ tịch Hội. Tùy theo tình huống cụ thể, Hội và Tổ hỗ trợ pháp lý sẽ cử phiên dịch, cán bộ và luật sư để can thiệp. Nếu cần thiết, cán bộ Hội sẽ gặp lãnh đạo để khiếu nại ngay hành vi bắt giữ người trái luật.

Quyền của người bị tạm giữ hành chính

- Yêu cầu phiên dịch và luật sư
- Yêu cầu người ra quyết định tạm giữ thông báo cho gia đình, tổ chức nơi làm việc, học tập biết việc mình bị tạm giữ
- Được biết lý do tạm giữ, thời hạn tạm giữ và địa điểm bị tạm giữ; khiếu nại về việc tạm giữ
- Được bảo đảm tiêu chuẩn ăn uống
- Được điều trị, chăm sóc y tế khi bị bệnh.

P/v Người Việt Odessa