Doanh nghiệp nội lo thiệt thòi hơn khối ngoại khi gia nhập TPP

Thực tế nêu trên được bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chia sẻ ngày 27/10, trong chương trình Hội thảo rà soát pháp luật Việt Nam với các cam kết TPP về đầu tư.

Theo bà Trang, nguyên tắc đối xử quốc gia được đưa ra trong Hiệp định TPP giữa 12 thành viên đã quy định, các nước phải đối xử với nhà đầu tư đến từ các quốc gia khác trong TPP không được kém thuận lợi hơn so với nhà đầu tư trong nước: từ thành lập, mua lại, vận hành hay giải thể doanh nghiệp… Tuy nhiên, nguyên tắc này không cấm việc đối xử với các nhà đầu tư TPP thuận lợi hơn so với các nhà đầu tư trong nước.

“Liệu rằng trong tương lai, vì mục tiêu thu hút đầu tư từ TPP mà chúng ta có thể dành sự đối xử cho họ tốt hơn nhà đầu tư trong nước hay không”, bà Trang cảnh báo.

Theo bà Trang, đây là một câu hỏi khó có thể trả lời lúc này, nhưng từ đó cũng đặt ra vấn đề liệu Việt Nam có nên cải cách, đưa ra các biện pháp để đưa điều kiện kinh doanh của các nhà đầu tư trong nước lên mức mà nhà đầu tư từ các nước khác trong TPP được hưởng hay không.

Nguyên tắc đối xử quốc gia không cấm việc đối xử với các nhà đầu tư từ các quốc giá khác trong TPP tốt hơn so với các nhà đầu tư trong nước. Ảnh: Reuters

Thực tế, nguyên tắc này sẽ có ảnh hưởng lớn đến hoạt động của nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tại Việt Nam, cũng như các quyết định hành chính, các biện pháp khác của các cơ quan có thẩm quyền, đặc biệt là tại địa phương.

Tuy nhiên bà Trang cũng cho biết, nguyên tắc đối xử quốc gia cũng có những ngoại lệ nhất định, đối với một số biện pháp Việt Nam còn bảo lưu như việc mở cửa thị trường với một số lĩnh vực đã được nêu trong cam kết của TPP và các ngoại lệ chung áp dụng cho tất cả các nước.

Theo đánh giá của Trung tâm WTO và Hội nhập, pháp luật Việt Nam về cơ bản đã tương thích với phần lớn cam kết TPP trong đầu tư và bồi thường. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số vấn đề liên quan đến bảo hộ tài sản của các doanh nghiệp TPP tại Việt Nam chưa tương thích, như việc bồi thường khi tước quyền sở hữu, cách ứng xử khi xảy ra xung đột vũ trang hay việc chuyển tiền hoặc tài sản của các doanh nghiệp này ra nước ngoài.

Nhận xét về công tác rà soát pháp luật Việt Nam so với các cam kết TPP, ông Phạm Mạnh Dũng - nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho biết, chuyện rà soát mới chỉ áp dụng ở các văn bản Luật, còn các văn bản dưới Luật hay những quy định cụ thể của từng địa phương vẫn còn nhiều điểm vướng mắc. Thậm chí, ngay cả những quy định của từng bộ, ngành cũng đang tạo ra những rào cản để hạn chế đầu tư nước ngoài.

Ông Dũng lấy ví dụ trong Nghị định 73 áp dụng cho việc đầu tư vào lĩnh vực giáo dục của nhà đầu tư nước ngoài hiện còn rất nhiều quy trình thẩm định, trong đó có quy định buộc nhà đầu tư nước ngoài đầu tư trên 20 năm trở lên phải xây dựng nhà trường và phải xin đất từ cấp ủy ban nhân dân.

"Tôi cho rằng đây là quy định rất là thừa. Doanh nghiệp không phải là nhà đầu tư bất động sản, trong khi quỹ đất tại những khu vực nội thành rất khó tiếp cận", ông Dũng nhận xét.

Theo vnexpress.net