Người Việt trong mắt người nước ngoài

Để rồi, mỗi chúng ta, trong đó có tôi “quá nửa đời phiêu dạt”, đang mưu sinh dài lâu nơi đất khách quê người cần suy tư làm gì bằng lương tâm và trách nhiệm của mình cố gắng giữ hình ảnh người Việt đẹp đẽ và bền lâu trong con mắt người nước ngoài khi họ biết đến Việt Nam “Đất nước tôi thon thả giọt đàn bầu”.

“Chung sức chung lòng, ta sẽ vượt qua mọi gian nan”

Theo chủ để này, xin ghi lại một kỷ niệm sâu sắc thời sinh viên xưa, đậm nét cho đến tận bây giờ.

Ngày ấy - năm 1973, cùng dòng người xuất ngoại du học tại Москва, tôi gặp gỡ và làm quen với nhiều người. Một lần, vào ngày Lễ hội Chiến thắng mồng 9 tháng 5 năm 1974 bên “Ngọn lửa Vĩnh Cửu” đông đúc người tứ xứ, đủ màu da qua lại. Và chả hiểu duyên số may mắn thế nào, tôi làm quen với một Cựu chiến binh thời Xô Viết, gọn gàng trong bộ quân phục dày dặn, đầy huân, huy chương tráng lệ. Đoán tôi “tóc đen và mắt cùng màu” là người Việt Nam. Cụ chậm chạp bước lại gần bằng đôi nạng gỗ rồi thân mật hỏi luôn “Việt Nam hả”. Rồi chẳng đợi tôi trả lời “Да” или “нет” (vâng hay không) cụ chủ động nói tiếp ngắn gọn thôi mà sao tôi nhớ mãi “Từng tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, để lại một chân nơi chiến trường nên chúng tôi rất hiểu các bạn. Những năm tháng gần đây càng lo lắng và cảm thông hơn khi nghe tin Hà Nội bị máy bay khổng lồ Mỹ rải bom ở phố Khâm Thiên” (đêm 28 tháng 12 năm 1972). Nghe cụ nói “chúng tôi”, tôi hiểu “chúng tôi” có nghĩa là những người dân Xô Viết thời ấy. Còn giờ đây là tình cảm thiết tha, yêu thương mặn nồng của nhân dân thế giới dành cho dân tộc ta, mà có lẽ ai cũng đã nhận ra để nâng cao hơn nữa trách nhiệm của mình đối với đất nước.

Tiếp đến ngày 9/5/2001, khi đang có mặt trên Quảng trường Tự do - Kharkov, giữa đám đông hàng nghìn người, tôi bỗng nghe một tiếng chào quen thuộc bằng tiếng Việt: “Chào đồng chí”. Nhận ra đó là một nhóm Cựu chiến binh trong trang phục quân đội Xô Viết. Tiến lại gần để làm quen, tôi còn được nghe một câu thân thiết từ nhỏ “Việt Nam - Liên Xô muôn năm”. Qua giây phút gặp gỡ, trao đổi được biết họ chính là cựu chuyên gia quân sự Liên Xô từng tham gia công tác tại Việt Nam thời kháng chiến chống Mỹ, giai đoạn 1965-1975. Lúc đó, tôi chợt nhớ lại hình ảnh các cựu chiến binh Việt Nam tập trung trên Quảng trường Ba Đình lịch sử trong ngày chiến thắng 30/4.

Lần khác, qua lần gặp gỡ với Đại tá P.M Serdius - chủ tịch Hội cựu chiến binh Kharkov từng kháng chiến tại Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, tôi nhớ mãi lời chia sẻ của cụ: “Trong trái tim tôi luôn có những người bạn chiến đấu Việt Nam. Họ là những người dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì đồng đội. Dân tộc Việt Nam là một dân tộc mà ý thức và quyết tâm bảo vệ độc lập đã trở thành một triết lý. Bản sắc văn hóa cũng là một nguyên tắc không lay chuyển của Việt Nam. Giờ đây, trong tôi những hồi ức về những tháng năm bảo vệ bầu trời Việt Nam như được sống dậy. Và tôi mong mỏi sẽ có nhiều sự kiện như thế này hơn nữa để nhân dân tôi và cháu con thế hệ nối tiếp có dịp biết thêm về Việt Nam kiên cường, bất khuất, về một đất nước có bề dày lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm đang vững bước trên con đường phát triển và hội nhập.

Liên hệ hiện thời nơi đây còn chồng chất những khó khăn trở ngại cả về kinh tế lẫn dịch bệnh đang ngấm ngầm gõ cửa từng ngôi nhà nhỏ của đại gia đình người Việt, tôi thường dặn mình và mong mỏi mọi người thấu hiểu thêm lời khẳng định của những người bạn Việt Nam ấy! “Đoàn kết là sức mạnh vô biên để có thể vượt qua và chiến thắng hết thảy” để từ đấy, chúng ta còn sinh sống, làm việc và học tập tại quê hương thứ hai UCRAINA này, dù ở Kharkov, Odessa, Kiev hay Kherson,.. hãy kề sát nhau, chung sức chung lòng, sẽ vượt qua mọi gian nan”.

Nguyễn Trọng Cơ

“Bạn Đồng hành” - Kharkov. Tháng 12-2020