Người Việt ở Odessa, tâm tư trước thềm năm mới

Sau hơn 20 năm hình thành và phát triển, ngày nay cộng đồng người Việt ở Odessa là một trong những cộng đồng Việt Nam lớn mạnh trên thế giới với khoảng 3.000 người, chủ yếu làm ăn buôn bán tại chợ "Cây số 7" - một trong những chợ đầu mối lớn của Ukraine và không gian Liên Xô trước đây.

Khái quát về tình hình người Việt ở Odessa, ông Nguyễn Văn Đức, Phó Chủ tịch chuyên trách về cộng đồng của Hội người Việt Nam ở Odessa cho biết: Hội người Việt Nam ở Odessa được thành lập từ năm 1994. Ban đầu cộng đồng chỉ có khoảng 300 người song đến nay tính cả các cháu sinh ra ở đây và các cháu sinh viên trong nước sang học, cộng đồng người Việt Nam tại Odessa hiện có khoảng 3.000 người, chủ yếu là bà con làm ăn ngoài chợ.

 
Làng Sen ở Odessa (Ảnh do Hội người Việt tại Odessa cung cấp).

Người Việt tại Odessa sống ở 5 cụm dân cư chính, đó là khu vực Làng Sen, khu vực Sorsa, khu vực Lvov, khu vực Kva 1, Kva 2, và khu vực Sukhuleman. Hầu như bà con sinh sống ở đây đều tuân thủ luật pháp nước sở tại, chấp hành nghiêm chỉnh các nội qui, qui định cộng đồng và mọi người đều tâm nguyện chăm chỉ làm ăn để làm giàu cho mình và làm giàu cho quê hương.

Các tổ chức đoàn hội ở Odessa được tổ chức và hoạt động hiệu quả đã giúp gắn kết bà con trong cộng đồng. Hội Doanh nhân Việt Nam thành phố Odessa là một trong những tổ chức như vậy. Hội thành lập ngày 14/5/2005 và là thành viên hội Doanh nhân Việt Nam toàn Ukraina với nhiều doanh nhân tích cực đóng góp cho cộng đồng. Đề cập tới những thuận lợi và khó khăn của người Việt kinh doanh ở Odessa, ông Nguyễn Hải Anh, Chủ tịch Hội doanh nghiệp người Việt Nam ở Odessa cho biết cộng đồng có khá nhiều điều kiện làm ăn thuận lợi vì Odessa là thành phố cảng, chuyên làm dịch vụ về vận tải, thông thương hàng hóa giữa hai nhà nước Việt Nam và Ukraine và có thể chuyển hàng lên Nga.

Ngoài ra Odessa còn có chợ "Cây số 7" bán buôn rất nổi tiếng, có thể nói là lớn nhất Ukraine và là chợ bán buôn ngoài trời lớn nhất châu Âu. Bà con cộng đồng người Việt Nam ở đây chủ yếu cũng hoạt động tại chợ này. Theo ông Nguyễn Hải Anh, các doanh nhân người Việt mua hàng từ Việt Nam và Trung Quốc rồi bán buôn tại chợ "Cây số 7". Hội Doanh nhân Việt Nam thành phố Odessa có 60 người và thường xuyên trao đổi với các hiệp hội doanh nhân tại thành phố Kharkov, Kiev của Ukraine. Hội cũng cử các đoàn đi tham gia diễn đàn doanh nghiệp toàn châu Âu để học hỏi kinh nghiệm làm ăn, mở mang kiến thức làm kinh tế.

Đề cập tới phương hướng kinh doanh của người Việt tại Odessa, ông Hải Anh cho biết các doanh nhân Việt ở Odessa hiện tại đã mở ra nhiều hướng để đầu tư về Việt Nam, hiện tại có rất nhiều doanh nhân đã mở được nhà xưởng sản xuất tại Việt Nam, mở các  khu văn phòng cho thuê ở Việt Nam còn ở Odessa, họ cũng đã tổ chức được những xưởng sản xuất để phục vụ cho bà con, không chỉ hàng may mặc mà hàng gia dụng, thực phẩm. Ông Hải Anh tâm đắc: "Phương châm chúng tôi đưa ra trong đại hội vừa rồi là đoàn kết chia sẻ, ổn định và phát triển trong tương lai...để tạo ra quyết tâm lớn trong bà con và trong các doanh nhân ở Odessa".

Nói đến người Việt ở Odessa, người ta không thể không nhắc tới khu Làng Sen do người Việt bỏ tiền đầu tư xây dựng với 3 tòa nhà, trong đó 2 tòa nhà 10 tầng, với 350 căn hộ, tọa lạc trên đại lộ Grusheskovo, tạo cơ sở ổn định cho cộng đồng phát triển lâu dài. Trong khu cư dân mang cái tên thân thương, gần gũi này có hệ thống siêu thị bán hàng khô cho người Việt Nam, hệ thống nhà hàng phục vụ cho cộng đồng, nhất là trong các hội nghị, họp hành và đám cưới, đám hỏi phục vụ bà con cộng đồng, mà không phải tổ chức người Việt nào trên thế giới cũng có được.

Ông Hoàng Minh Bái, một cư dân Làng Sen kể: "Tôi có 2 cháu gái, cháu lớn năm nay 30 tuổi, cháu thứ hai 28. Chúng tôi sinh sống ở Odessa đã được 20 năm, làm ăn cũng như mọi người, kiếm sống bằng buôn bán. Các cháu đều thành đạt, gia đình cũng có 1,2 ngôi nhà". Đề cập tới những điều tâm đắc trong cộng động người Việt ở Odessa, ông Bái cho rằng sống trong cộng đồng, nhất  là những người Việt Nam xa tổ quốc, tiêu trí đầu tiên là đoàn kết, yêu thương lẫn nhau, bảo ban giúp đỡ nhau để cùng nhau tiến lên, là khẩu hiệu mà người Việt ở đây luôn nêu cao. Ông cho biết mình và gia đình rất tự hào được sống trong khu Làng Sen bởi trên thế giới nhất là trong cộng đồng người Việt không có nhiều cộng đồng sống chung như thế mà lại là các khu nhà do chính người Việt xây dựng nên. Thêm vào đó, ở đây bà con cũng rất đoàn kết bảo ban nhau. Làng Sen hoạt động theo nguyên tắc tự quản.

Tới thăm chợ Cây số 7 có đa phần người Việt buôn bán, ông Đỗ Xuân Văn, Trưởng ban quản lí chợ cho biết chợ Cây số 7 đã hoạt động được trên 20 năm, tổng cộng có khoảng trên 6.000 chỗ bán hàng, người Việt Nam và người Trung Quốc có khoảng gần 1.000 chỗ, người Việt làm ăn ở chợ từ rất lâu, họ đã mua "công" (container), chỗ và có đầy đủ chức năng về làm ăn cũng như giấy phép kinh doanh hàng hóa. Mặc dù trong thời kỳ hậu khủng hoảng, làm ăn đang khó khăn, song những người Việt Nam khiêm nhường tại chợ "Cây số 7" vẫn cần cù chịu khó, bằng khả năng của mình họ tích cực tìm những hướng kinh doanh mới cho hợp với qui luật của thị trường để tồn tại và phát triển. 

Trong thời khắc chuyển giao sang năm mới phần lớn bà con đều hướng về tổ quốc, hướng về cộng đồng, cầu mong cho người Việt và nước Việt Nam ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc. ÔngNguyễn Văn Đức, Phó Chủ tịch chuyên trách về cộng đồng của Hội người Việt Nam ở Odessa, thay mặt cho gần 3.000 người Việt ở Odessa, bày tỏ  gửi gắm tới quê hương, tới người thân ở quê hương những lời chúc tốt đẹp nhất và cầu mong người Việt Nam ở quê nhà cũng như ở nước ngoài luôn luôn mạnh khỏe, phát đạt và hạnh phúc. Ông Hoàng Minh Bái chúc cho bà con sống xa tổ quốc nói chung, và người Việt ở Ukraine nói riêng làm ăn phát đạt và mọi sự tốt lành.

Duy Trinh-Cao Cường