Thỏa thuận Mink và cơ hội nào cho Ukraina

Chẳng cần thiết phải nghe ai đó hô lên về “thất bại của Kiev” trong các cuộc hội đàm về Mínsk bởi vì chính trị - không phải là nghệ thuật chờ đợi mà là nghệ thuật tạo ra điều có thể. Nếu như Ukraina với vị thế hiện nay có thể kiểm soát được Donbass thì cũng chả cần thiết đến bất kỳ cuộc hội đàm nào, kể cả hội đàm trung gian với  sự tham gia của bà Angela Merkel và ông Fransoa Ollanda cũng như sự hoán đổi vai trò “Kẻ Sen đầm độc ác và tốt bụng” giữa Washington và Brusxen. Tổng thống Petr Poroshenko chỉ có thể đem lại cho Ukraina từ Hội nghị Minsk một thời gian hoãn binh nho nhỏ. Và ông đã đạt được điều này.

Vâng, thời gian hoãn binh trong chiến tranh – đó là kết quả chính của hội đàm vừa qua. Không phải là chấm dứt chiến sự, không phải là sự đóng băng các xung đột mà chỉ là đình chiến tạm thời. Không thể có một kết luận khác được vì một lỳ do rất đơn giản – đứng  sau điều khiển các chiến tuyến không phải là Zakharchenko, không phải là Plotnhiski mà là Vladimir Putin. Trong các cuộc hội đàm trước đây tại Minsk chỉ có những khuôn mặt đại diện tham gia – các lãnh đạo của “DNR” và “LNR” là những người ký kết các văn bản. Lần này thì cũng không cần phải giấu diếm gì nữa – tổng thống Nga trực tiếp đàm phán và ký kết văn bản còn Zakharchenko và Plotnhiski chỉ đơn thuần được thông báo kết quả của sự việc.

Cần phải hiểu rõ rằng kế hoạch của Kremli – không phải đẩy Donbass vào Ukraina mà là biến Ukraina thành Donbass. Moskva muốn thiết lập Donbas một “con ngựa thành Tơroa” –để bắt  Kiev bao cấp, khôi phục và dành cho Donhesk và Lugan được quyền phủ quyết những quyết đinh quan trọng của thủ đô. Ví dụ như vấn đề hội nhập Châu âu hoặc NATO. Ngoài ra không có một mục đích nào khác. Và tất cả giả thiếtvề “Vùng những người yêu Nga”, về “Nước Nga mới” hoặc là “Pridnhepstrovski mới “ – đều là kịch bản ngụy trang. “Pridnhepstrovski mới”…. – cần  phải nuôi dưỡng vì vậy Moskva chỉ cần tạo ra đòn bẩy để biến “Ukraina  Petr Poroshenko”  thành “Ukraina Victor Yanukovich” – ít nhất theo mức độ của thỏa ước. Bới vậy Donbass được nhào nặn để trở thành vai trò “Dải GAZA” ở Ukraina.

Và cho đến ngày hôm nay âm mưu này chưa thực hiện được là điều để đánh dấu thắng lợi của quân đội và đường lối ngoại giao Ukraina. Đất nước Ukraina một lần nữa nhận được một chút thời gian đình chiến – để củng cố quân sự và tiến hành cải tổ cơ bản. Không có những cải tổ này, Ukraina sẽ phá sản hoàn toàn – Phương tây sẽ không rót tiền đầu tư nếu như Ukraina vẫn tham nhũng hoặc chi tiêu bừa bãi, vô trách nhiệm. Nguy cơ tan vỡ quốc gia do tham nhũng và và quan liêu có khi còn lớn hơn cả nội chiến.

Hiện tại Ukraina như một con bệnh đang sống trong trạng thái thực vật nhờ vào một bộ máy cấp cứu – đó là tiền vay của Phương tây. Nếu con bệnh không thể thoát được trạng thái hôn mê – thì bắt buộc người ta phải ngắt bộ máy cấp cứu đó. Bởi vậy nhiệm vụ chính được  đặt ra – phấn đấu làm sao để nó có thể tự hồi phục được.

Nếu như ai đó hy vọng rằng trong thời gian tới sẽ có sự tăng lương, tăng trợ cấp xã hội hoặc được ngân sách rót vốn – đó chỉ là ảo tưởng. Nếu như chính phủ hoạt động tích cực và chuẩn – thì tất cả những ân sủng này không thể có được. Nếu như tình trạng tham nhũng và vô trách nhiệm tiếp tục hoành hành thì đất nước Ukraina chắc chắn sẽ bị khai tử. Căn bệnh ung thư này không thể chữa chạy bằng Aspirin – nó cần phải được cắt bỏ và phải cương quyết cắt bỏ ngay. Đây chính là thời điểm quyết định: hoặc là rất đau ngày hôm nay, hoặc không còn cơ hội.

Minsk chỉ tạo cho Ukraina cơ hội có một thời gian nhất định. Có thể là một tháng, một vài tuần lễ, không ai có thể đoán được, thời gian ngừng bắn sẽ kéo dài bao lâu – điều này không phụ thuộc vào các  lợi ích khách quan của các bên mà nó chỉ phụ thuộc vào một số nhân vật cụ thể. Thời gian tới đây họ có thể quyết rằng sẽ lại tiếp tục nổ súng – và những hiệp ước Minsk mới sẽ được thay thế cho những thỏa thuận cũ. Khách quan mà  nói thì chiến tranh làm nước Nga bị tổn hại và điều mà Điện Kremli đang làm – tiếp tục tài trợ cuộc chiến - nói lên là họ đang sống trong vỏ bọc của mình mà thôi.

Vấn đề then chốt đối với Ukraina hiện nay – đó là hành động gì trong khoảng thời gian nhỏ nhoi này.  Có thể chỉ tồn tại những câu chuyện phiếm về cải tổ - vấn đề mà đến nay rất nhiều quan chức không hề muốn động chạm đến – và chờ đợi sự tan vỡ. Hoặc là thành lập một nhà nước hoạt động có hiệu quả - mà hai mươi ba năm nay chưa có được. Không còn phương án nào khác.

Đối với những ai cho rằng trong điều kiện chiến tranh không thể thực hiện được nhiệm vụ đó –hãy tìm trên bản đồ đất nước Israel. Đất nước mà ngay từ ngày đầu thành lập đã buộc phải tham chiến. Đất nước mà bị bao vây bởi tất cả các nước láng giềng xung quanh, đều là kẻ thù và thậm chí đều  không công nhận quyền được tồn tại. Và chính trong điều kiện đó ISRAEL đã chứng minh một cách tốt nhất rằng “chiến tranh” và “Thành lập một nhà nước năng động, hiệu quả” là những quan điểm không loại trừ lẫn nhau.

PAVEL KAZARIN, bình luận viên thời báo “CRƯM REALI”